Wat angst eigenlijk met je doet
Maar het gaat niet eens om de mug of de olifant met kettingzagen. Angst activeert het autonome zenuwstelsel en bam! ineens voel je de kenmerken van angst door je lijf gieren: zweten, hart in je keel, duizelingen, gespannen spieren. Dit gevoel, in combinatie met het scala aan catastrofale gedachten zijn eng en zeer onprettig. Het is begrijpelijk dat je dit gevoel wil vermijden: en dát is waar de problemen beginnen.
Vroeger loerde de dood overal
Angst veroorzaakt twee dingen. Als eerste de gedachte dat je in gevaar bent: een overblijfsel uit de tijd dat dodelijk gevaar meer regel dan uitzondering was. In onze moderne, relatief veilige leefomgeving is de kans op een hongerige T-rex redelijk klein, maar toch slaat ons antieke waarschuwingssysteem soms aan. Denk aan snelheid of hoogtes, waar dit vroeger een groter gevaar was dan nu, reageert je lichaam nog steeds om je te waarschuwen. Dat grappige gevoel als je op de kermis in de Turbo Poliep zit zijn alarmbellen om je te waarschuwen dat je hartstikke doodgaat.
Quick-fixes zijn voer voor angst
Het tweede feit wat angst groter maakt dan het is, is het verwachtingspatroon dat het vervelende gevoel alleen maar erger zal worden of zelfs nooit meer overgaat. Je raakt er volledig van overtuigd dat niets aan dat vervelende gevoel doen, dat gevoel uiteindelijk ondragelijk gaat maken. Deze overtuiging veroorzaakt paniek en paniek zorgt ervoor dat je een snelle oplossing gaat zoeken. Je wilt NU van dat gevoel af dus de snelste oplossing is vluchten. Vluchten gaat over in vermijden en vermijden wordt de standaard voor alles wat eventueel angst zou kunnen veroorzaken.
Hey, ik leef nog!
Hoewel de vlucht- en vermijdreactie logisch en verklaarbaar is, werkt het alleen op korte termijn en is de kans groot dat dit trucje op den duur als een val gaat werken. Het vermijden van angst ontneemt namelijk ook de kans om aan te leren dat het doorstaan van spanning, in de meeste gevallen, niet tot sterven lijdt. De gedachte dat angst vreselijke dingen gaat veroorzaken is eigenlijk altijd onjuist. Hoewel angst ineens kan ontstaan en ontzettend heftig kan zijn, is dat gevoel nooit in een oneindig stijgende lijn. Angst wordt niet erger naarmate je langer in een angstige situatie zit. Het gevoel wordt vlakker als je aan de situatie went en zal uiteindelijk zelfs afnemen.
Is het wel waar wat je denkt?
De oplossing ligt in het versterken van je langetermijnvisie door letterlijk door de angst heen te gaan en te ervaren dat je niet doodgaat. Dit kan een tijdje duren en leuk is anders maar oefening baart kunst en bewustwording verkleint uiteindelijk het denkbeeldige gevaar. Jij bent niet je angst en angst is niet de realiteit. Het is maar een deel van je belevingswereld gebaseerd op je gedachten en jouw gedachten zijn in dit geval vaker niet dan wel waar. Naast angst heb je nog genoeg andere gevoelens die informatie kunnen verschaffen over hoe de situatie werkelijk is. Na verloop van tijd zal je herkennen dat angst niets is om bang voor te zijn. Hoewel niemand kan garanderen dat je nooit meer angst zult voelen, zal het uiteindelijk in kracht afnemen en geen controle meer over jouw leven hebben.
Bang zijn kun je leren
De positieve kant van dit verhaal is dat mensen met een angststoornis niet echt een probleem met angst hebben, maar meer dat ze nooit geleerd hebben hoe je angst op de juiste manier kunt ervaren. Ze zijn bang voor hun ingebeelde schrikreactie en leren zichzelf niet-helpende manieren aan om die angst te vermijden, waardoor de angst alleen maar groter wordt. De oplossing ligt in je angst leren kennen. Stop met het afkeuren van je angst. Omarm het. Observeer het. Waar begint het, wat doet het met je lijf en gedachten? Besef dat angst niet eeuwig doorgaat en dat het gevoel van controle verliezen niet betekent dat je geen controle meer hebt.
Wat doe jij als je last hebt van een angstig gevoel? Laat je reactie (of tips!) hieronder achter!