Wat is een belemmerende overtuiging?
Een belemmerende overtuiging is een gedachte over jezelf waar jij heilig van overtuigd bent, maar die je niet helpt om je doelen te bereiken. Sterker nog: de gedachte laat je steeds aan jezelf twijfelen.
Vaak zijn het irrationele gedachten waar je door ervaringen in je leven of door uitspraken van anderen in bent gaan geloven. Je hebt ze bijvoorbeeld meegekregen vanuit je opvoeding. Of je hebt ooit in je jeugd, op school of op het werk dingen meegemaakt die je deze overtuiging hebben opgeleverd.
Een voorbeeld van zo’n gedachte is “Doe maar normaal. Dan doe je al gek genoeg.” Misschien heeft één van je ouders je dat altijd geleerd. Vast met de beste bedoelingen. Maar doordat je daar zo van overtuigd bent, vind je het nu lastig om je kop boven het maaiveld uit te steken. Een presentatie geven, een eigen bedrijf beginnen of jezelf laten zien? Jij vindt het allemaal maar spannend. Zo’n gedachte kan je dus flink in de weg zitten.
9 voorbeelden van belemmerende overtuigingen
Belemmerende overtuigingen hebben we allemaal. Dit zijn een paar veelvoorkomende voorbeelden van belemmerende overtuigingen, waarvan je er misschien één of meer bij jezelf herkent:
- “Wie zit er nu op mij te wachten?”
- “Ik mag geen fouten maken.”
- “Ik ben minder waard dan anderen.”/ “Ik ben niet goed genoeg.”
- “Ik ben het niet waard om liefde te ontvangen.”
- “Ik moet alles alleen doen.”
- “Iedereen moet mij aardig vinden.”
- “Ik ben nu eenmaal… [vul maar in: onzeker, verlegen, geen goede presentator, ongestructureerd, etc.] en dat zal altijd zo blijven.”
- “Ik ben te oud/jong/onervaren voor…”
- “Ik tel pas mee als ik een goede baan/diploma heb.”
Iedereen heeft een eigen set belemmerende overtuigingen. Het verschilt vaak per fase welke het meest opspeelt. Stel: jij hebt net je eerste kind gekregen. Dan is de overtuiging “Ik moet alles alleen doen” waarschijnlijk een flinke in-de-weg-zitter. Heb je plannen om je eigen bedrijf te beginnen? Dan is “Wie zit er nu op mij te wachten?” vaak een opkomende gedachte die je liever kwijt dan rijk bent.
Je mindset verbeteren? Start eens hiermee:
Oordelen doen we allemaal. Meer dan we soms zouden willen. Misschien herken je de neiging om met een felle mening de wereld in te kijken. Je ziet je partner, je ouders, je collega’s, je kinderen, je vrienden, politici en artiesten en je denkt keer op keer: dat zou ik anders doen. Maar stel je eens voor wat een rust het zal geven in je leven als je niet constant oordeelt over alles en iedereen. Wil je hier mee gaan oefenen? Dan hebben we iets voor je gemaakt om je te helpen! 🎁
Hoe ontdek je jouw belemmerende overtuigingen?
Weten welke gedachten jou dagelijks saboteren, is een eerste stap om ervan af te komen. Maar hoe weet je welke gedachten dat precies zijn? Het kan helpen om deze vragen voor jezelf te beantwoorden:
- Als je kijkt naar vier levensgebieden (gezondheid, relaties, werk en geld), waar loop je dan op dit moment tegenaan?
- Hoor je soms iemand van vroeger (een ouder, leraar, klasgenoot, collega, etc.) in je oor tetteren? En zo ja, wie hoor je? En wat zegt diegene?
- Wat zijn de dingen die je tegen jezelf zegt die jou aan het twijfelen maken? Herken je iets van de voorbeelden van belemmerende overtuigingen hierboven?
Hoe kom je van belemmerende overtuigingen af?
Herkenning is de eerste stap, maar niet de enige. Als je weet dat bepaalde gedachten jou in de weg zitten, wat kun je dan doen om je innerlijke criticus tot bedaren te brengen? Deze tips helpen je om je belemmerende overtuigingen te temperen:
- Schrijf al je belemmerende overtuigingen op. Noteer welke overtuigingen jou aan het twijfelen brengen en wanneer ze komen opzetten.
- Ga na waar je belemmerende overtuigingen vandaan komen. Heeft iemand dit ooit tegen je gezegd? Op welk moment? Probeer de situatie van toen los te koppelen van je situatie nu. Dat je docent je vroeger ongestructureerd vond, betekent niet dat je dat nu nog bent.
- Kijk realistisch naar je overtuiging. Hoeveel keihard bewijs heb je dat deze overtuiging klopt? En welk bewijs heb je juist tegen deze overtuiging? Denk aan bepaalde situaties of ervaringen die bijvoorbeeld laten zien dat er wél mensen op jou zitten te wachten, dat fouten maken wel goed is, etc.
- Buig je belemmerende overtuiging om. Kun je een positievere overtuiging voor de belemmerende overtuiging in de plaats zetten? Wat is het tegenovergestelde van deze beperkende gedachte? Bij “Ik mag geen fouten maken.” is dat bijvoorbeeld “Ik mag fouten maken”. Bedenk ook waarom deze helpende overtuiging klopt.
- Herinner jezelf voortdurend aan je nieuwe overtuiging. Zet hem in je telefoon, hang hem op de spiegel of noteer hem in je agenda. Prent jezelf de positieve overtuiging in elk geval iedere keer in dat je belemmerende overtuiging komt opzetten.
Ga vooral vaak tegen je belemmerende overtuigingen in
En nog een laatste tip: geef je belemmerende overtuigingen er lekker vaak van langs. Ga er niet zomaar in mee, maar bewijs je overtuigingen dat ze er compleet naast zitten.
Ter illustratie: ik heb lang gedacht dat ik vreselijk was in presenteren. Tijdens mijn studie hoopte ik altijd vurig dat iemand anders de presentatie op zich kon nemen. Dat kon ik immers niet, dacht ik. Pas jaren later besefte ik dat ik mijn eigen overtuiging in stand hield door er steeds in mee te gaan.
Toen ging ik juist buiten-mijn-comfortzone-dingen aannemen waarbij ik voor een groep moest staan. Ik zei wel ‘ja’ als een collega vroeg of ik een presentatie wilde verzorgen. En toen ik werd gevraagd voor een lezing, besloot ik het ook (met knikkende knieën en al) aan te gaan. Puur om zelf te kunnen ervaren dat het met mijn presentatieskills niet zo slecht gesteld was als ik dacht. Én om te merken dat je alles kunt leren, zelfs als je denkt dat het niet gaat lukken.
Besef dat je een keuze hebt. Laat jij je meeslepen door de niet-helpende gedachte die je klein en binnen je comfortzone houdt? Of durf je nieuwsgierig te zijn en gewoonweg te bekijken of je gedachte het misschien bij het verkeerde eind had gehad? Die tweede optie zal je meer moois en minder hoofdbrekens opleveren.
