Beroepsziekte nummer één
14 procent van de Nederlandse werknemers kampt met burn-outklachten. Als gevolg daarvan komt bijna 5% langdurig thuis te zitten. Hoe lang er thuis wordt gebleven verschilt, maar een ‘fikse’ burn-out leidt gemiddeld tot 242 dagen ziekteverzuim. Het zijn cijfers die er niet om liegen. En waar gelijk een prijskaartje aan gehangen wordt. De jaarlijkse kosten die met burn-outs gepaard gaan worden begroot op 1,8 miljard euro. Dat cijfer vind ik persoonlijk een stuk minder interessant – en ook weer typerend voor onze welvaartseconomie. Want het is het fenomeen an sich waar we ons als maatschappij zorgen over zouden moeten maken.
Burn-out: westers fenomeen
Afgelopen jaar woonde ik in Buenos Aires. Regelmatig had ik vriendinnen van thuis aan de telefoon met flinke werkstress. Na heel verdrietig nieuws over een ex-collega, en niet veel later een gesprek met een huilende vriendin die opgebrand op de bank zat, stonden de tranen ook in mijn ogen. De Nederlandse ratrace stond zo ver van me af, maar kwam op dat moment heel dichtbij. Ik moest het delen, in m’n beste Spaans, met m’n Argentijnse vrienden en kennissen. En dat pakte anders uit dan ik dacht. Van de vele mensen die ik sprak, waaronder een aantal psychologen, kende slechts 1 iemand de term. Één iemand! De rest keek me met grote ogen aan. Ik merkte dat ik het niet eens goed kon uitleggen en me er bijna voor schaamde. Want het kan toch niet zo zijn dat een burn-out in Nederland eerder regel dan uitzondering aan het worden is?
Spiegeltje, spiegeltje
Franse filosoof Pascal Chabot beet zich vast in deze westerse ziekte. Tussen zijn pauzes door, met wellicht goede Franse wijn en kaas, schreef hij het boek “Global Burn-out”. Hierin stelt hij dat burn-out een beschavingsziekte is en ons als maatschappij een spiegel voorhoudt. Een maatschappij waarin prestatie, maximalisatie en razendsnelle vooruitgang de norm (lijken te) zijn. Een rake en interessante stelling waar je nog veel te weinig over leest. Want een burn-out reikt veel verder dan een individueel probleem van mensen die (te) toegewijd zijn, moeilijk grenzen kunnen stellen, perfectionistisch zijn.
Collectief bewustzijn
Maar wat kunnen wij als maatschappij aan dit probleem doen? Laten we het allereerst bespreekbaar maken. En het taboe er volledig afhalen. Want daar valt nog een hele wereld te winnen. Mocht ik ooit oma worden en het onderwerp burn-out met m’n kleinkinderen bespreken, dan hoop ik dat ze me met net zulke verbaasde ogen zullen aankijken als die ene keer dat ik er in Argentinië over begon.
Wat is jouw eye-opener van dit artikel? Leuk als je je reactie deelt!