Als je burn-out de vijand wordt

Mijn vriendin J. heeft een burn-out. En dat kan ze maar moeilijk accepteren. “Een burn-out is iets voor watjes!” roept ze gefrustreerd. J. is het type zoef-zoef-ik-fiks-dat-wel-even. Altijd in de weer, goeie baan, dik salaris, grote bek. Zo iemand die zelfs met veertig graden koorts nog op kantoor verschijnt en een sneeuwschuiver vordert bij code rood. “Kan niet bestaat niet,” luidt haar motto. En toch zit ze nu thuis, moe, futloos en huilerig. Ze schaamt zich. Niet alleen voor wat ze zelf ‘haar zwakheid’ noemt, maar ook voor het feit dat ze nu “gratis geld zit te vangen”. Ze voelt zich bezwaard tegenover haar collega’s en andere wél hard werkende mensen. Hierdoor blijft J. zichzelf overvragen. Ze dwingt zichzelf om zich nuttig te maken en allerlei sociale verplichtingen na te komen. En dat terwijl ze op feestjes de aanwezigen wel achter het behang kan plakken, zo snel is ze overprikkeld. Haar herstel gaat dan ook minder vlot dan verwacht.

Hoe kun je een burn-out accepteren?

Waar je je tegen verzet kun je je niet mee verbinden. Wanneer je je verzet tegen je burn-out, kun je je niet verbinden met wat je nu te doen hebt: ’t jezelf gunnen om beter te worden. En daarbij: je burn-out is niet een of ander spook dat bezit van jou genomen heeft terwijl je even niet oplette: je burn-out is ontstaan in jezelf. Als je je burn-out afwijst, wijs je jezelf af. En dat is natuurlijk nooit een goed uitgangspunt voor herstel. Wat kun je doen om je burn-out te accepteren, of misschien zelfs wel: te verwelkomen als een geliefde gast?

Vijf stappen op weg naar acceptatie van je burn-out

  • Zoek de overtuiging. Onderzoek samen met een goede vriend of vriendin welke overtuigingen ervoor zorgen dat je je burn-out afwijst. In het geval van J. is dat: “ik mag niet zwak zijn”, “ik moet zelfstandig zijn” en “ik ben pas echt wat waard als ik hard werk”. Deze overtuigingen kunnen zo hardnekkig zijn dat je niet eens weet dat je ze hebt! Je vindt ze zelf tenslotte heel normaal. Kijk eens of je er samen achter kunt komen wat jouw overtuigingen zijn en schrijf deze op.
  • Vind de oorsprong van je overtuiging. Ga vervolgens samen graven in het verleden. Hoe kom je aan deze overtuigingen? Mocht je je nooit “aanstellen” van je ouders? Waren zij zelf hardwerkende mensen? Heb je zelfstandig zijn ooit langdurig ingezet als strategie om je uit een probleemsituatie te ontworstelen? Probeer alle overtuigingen te herleiden naar een bron en schrijf deze erbij.
  • Begrijp en vergeef. Wanneer je weet waar je overtuiging vandaan komt, is het ook makkelijk om te begrijpen waarom je de overtuiging lange tijd nodig hebt gehad. Je kreeg liefde van je ouders als je je gedroeg zoals zij wilden. Of je móest wel een tijdje je verdriet negeren toen je er een poosje alleen voor stond. Begrijp dat je overtuiging je op dát moment hielp, en vergeef jezelf en anderen voor de keuzes van vroeger.
  • Draai de rollen om. Laat nu je vriend of vriendin jouw overtuigingen uitspreken. Luister hoe het klinkt als iemand van wie jij houdt deze dingen over zichzelf zegt. Wat zou jij willen zeggen tegen hem of haar? Je raadt het al: die dingen mag je ook tegen jezelf zeggen.
  • Kies een nieuwe overtuiging. Welke nieuwe overtuigingen vloeien er voort uit punt 4? Bijvoorbeeld: “Ik mag de tijd nemen”, “ik wil luisteren naar mijn lichaam”, “ik verdien rust en goede zorg”. Schrijf je nieuwe overtuigingen op en spreek ze hardop uit wanneer je oude overtuigingen de baas proberen te spelen. Ook al kun je je nieuwe overtuigingen nog niet altijd geloven: de kracht zit ‘m in de herhaling. Wees mild en bedank je oude overtuigingen voor het goede werk dat ze geleverd hebben. Maar nu kies je ervoor om te geloven in je nieuwe overtuigingen!

Vind of vond jij het ook lastig om je burn-out te accepteren? Wat heb je eraan gedaan, en wat vind je van bovenstaande tips? We horen het graag van je in de comments!