Geluk is een slechte verliezer en op de Internationale Dag van het Geluk, doen veel mensen precies het verkeerde. Let op.
Hier is een experiment. Denk even aan je laatste geluksmoment. Een perfecte zomerdag, die promotie, die laatste kus, een overwinning met je team, een compliment van je collega.
Voel je het? Mooi.
En nu: wat gebeurde er daarna?
Juist. Daarna kwam de onrust. Want dat is wat geluk doet.
Zodra je het in handen hebt, begint het op te lossen als een suikerklontje in hete thee.
We zijn geprogrammeerd om geluk te zien als de heilige graal, een bestemming die ergens aan de horizon lonkt. Maar de wetenschap is onverbiddelijk: geluk is geen eindpunt, het is een chemische list. De stof waar we allemaal achteraan jagen, dopamine, is geen geluksstof. Het is een anticipatiehormoon. Een belofte. Het is de verwachting, het verlangen, dat er iets moois gaat gebeuren. Dopamine piekt niet als je iets bereikt, maar vlak ervóór.
Zodra je dat doel haalt? Bam. De bodem valt eruit.
Nieuwe prikkel nodig, nieuw doel, en zo draaien we collectief op een hamsterwiel met een wankele as. Nooit genoeg, altijd meer, chronisch onbestemd en altijd ontevreden. De jacht op dopamine veroorzaakt het tegenovergestelde: burn-out.
Plato zei het ooit zo mooi: ‘de ziel heeft een harmonie’. We zijn een snaarinstrument, zegt Plato overdrachtelijk. Als we afgestemd zijn op de verkeerde frequentie, klinkt alles hol. Geluk is niet zelf muziek maken, maar meetrillen op de frequentie van de wereld om je heen.
Daar komt Hartmut Rosa om de hoek kijken. Een Duitse filosoof met een snor en een inzicht: geluk is geen bezit, maar een klank. Een trilling. We voelen vreugde wanneer we resoneren met iets buiten onszelf – muziek, een gesprek dat stroomt, een wandeling waarbij alles plots klopt. Echt geluk, echte vreugde, bestaat dus alleen maar in verbinding.
Het tegenovergestelde van vreugde is daarom ook geen verdriet. Het is vervreemding. Niet verbonden zijn. Afgescheiden zijn. Precies daarom is het verlangen naar geluk zo verraderlijk: het richt onze blik naar binnen, terwijl ware vreugde juist ontstaat in de ontmoeting met de wereld.
Kijk naar kinderen. Ze rennen niet achter geluk aan, ze zijn het. Ze worden muziek. Ze zijn het spel.
Volwassenen zijn dat verleerd. We denken dat geluk een soloproject is. Maar echte vreugde ontstaat pas in de uitwisseling. In ons programma Miracle Roadmap organiseren we mensen expres in kleine intieme cirkels, omdat we na zoveel jaar heel goed weten dat het niet onze stapjes of methodiek zijn die de resultaten brengen, maar het warme gevoel dat je die ervaring deelt met anderen. We’re in this together and together it’s easy.
Dopamine is een overschat hormoon. Na de piek volgt de leegte en de eenzaamheid. Het is geen route naar geluk. Waar we meer van willen, zijn juist serotonine, dat ons een gevoel van vrede en ‘thuis’ geeft en oxytocine, waardoor we ons verbinden met anderen. Want werkelijk duurzaam geluk zit niet in de leuke dingen die je met jezelf doet, maar in je resonantie met de wereld om je heen.