Opeens werd het me duidelijk: dit is misschien wel het ultieme ingrediënt voor wereldvrede. En het wordt bijna standaard over het hoofd gezien.

Waarom voelen we ons soms ineens licht, alsof er iets zwaars van ons afvalt? Niet omdat er iets groots is gebeurd, maar omdat er in een onbewaakt moment iets door ons heen glipt dat we nauwelijks herkennen: vreugde. Het is ongrijpbaar, maar ook onmiskenbaar. En misschien is vreugde wel veel belangrijker dan we denken.

Groei van binnenuit

Spinoza noemde vreugde ‘de overgang naar een grotere volmaaktheid’. Dat klinkt zwaar, maar eigenlijk bedoelde hij iets eenvoudigs: vreugde maakt je groter dan je bent. Niet letterlijk, maar innerlijk. Je voelt je rijker, ruimer, als een raam dat je openzet in een benauwde kamer. Het mooiste is dat dit niet alleen voor jezelf geldt. Vreugde werkt door. Het verspreidt zich. Het verandert hoe je anderen ziet en hoe zij jou zien. Vreugde is niet alleen het resultaat van een fijne ervaring; het veroorzaakt het ook.

Neurowetenschap geeft Spinoza gelijk. Wanneer je vreugde ervaart, maakt je brein dopamine aan, het stofje dat ons onszelf goed laat voelen. Wat minder bekend is, is dat die vreugde besmettelijk is. Jouw vreugde activeert de spiegelneuronen van de mensen om je heen. Met andere woorden: jouw vreugde is niet alleen van jou. Het is een vonk die overslaat, een vrolijk virus dat zich enthousiast verspreidt.

Een andere manier van invloed uitoefenen

We denken vaak dat de wereld beter wordt door daadkracht en actie, door hard werken, discipline, strenge regels. Door boze mannen die met vuisten op grote tafels slaan – en lelijk doen tegen mensen met minder privilege.

Maar wat als vreugde een betere strategie is? Stel je eens een wereld voor waarin we stoppen met schreeuwen om aandacht en in plaats daarvan gewoon gelukkig zijn. Dat klinkt misschien soft, maar het is niets minder dan revolutionair. Een vreugdevol mens verandert de dynamiek van elke ruimte waarin hij of zij binnenkomt. Zoals een haard een koude kamer verwarmt zonder iets te hoeven doen. Vreugde leidt nooit tot oorlog – en altijd tot verbinding.

De kracht van kleine momenten

Kijk maar eens om je heen. Het zit in kleine dingen. Een vriend die met je lacht om een stomme grap. Het moment waarop iemand voor je opzij stapt in een drukke winkelstraat. Een kind dat leert fietsen. Ik zag dat laatst nog: een man van een jaar of vijftig rende over een grasveld terwijl een meisje op een wankele fiets haar eerste meters maakte. Toen ze los fietste, bleef hij staan, handen op zijn knieën, ademend alsof hij een marathon had gelopen, maar met een glimlach alsof hij net iets groots had bereikt.

En misschien had hij dat ook.
Niet de wereld verbeteren geeft vreugde, maar vreugde verbetert de wereld. Je hoeft geen grootse dingen te doen. Je hoeft alleen je ogen te openen, vreugde te zien waar ze al is, en dat te delen. Gewoon een glimlach. Daar begint het mee. En wie weet wat er dan gebeurt.