Waarom je je eenzaam voelt (ook met veel mensen om je heen)?

Contact is een levensbehoefte

Iedereen heeft behoefte aan sociaal contact en verbinding. Dat contact met anderen een primaire behoefte is, blijkt ook uit neuropsychologisch onderzoek. Uit dit onderzoek blijkt dat eenzame gevoelens zelfs fysiek merkbaar zijn. Net als hongergevoelens eigenlijk. In onze hersenen wordt precies hetzelfde gebied geprikkeld wanneer je je buitengesloten voelt als wanneer je fysieke pijn ervaart. 

Kortom: verbinding is een eerste levensbehoefte om je fijn te voelen en je op een gezonde manier te ontwikkelen als mens. Niet voor niets schreven wij er een boek over: Zugether: de kracht van verbinding. Daarin beschrijven we (inclusief praktische oefeningen) hoe je meer in verbinding komt met je omgeving, ondanks de jachtige en stressvolle tijd waarin we leven.

Over dit onderwerpt maakten we ook een podcast! Beluister hier de podcast of lees hieronder verder.

➔ Beluister hem op Spotify

Waar komt dat eenzame gevoel vandaan?

Het stereotype beeld bij eenzaamheid is dat van een kluizenaar die een week lang niemand spreekt. Je zit veel in je eentje thuis, hebt weinig gesprekken met mensen en hebt niemand om je gevoelens mee te bespreken. Maar er zijn veel meer vormen van eenzaamheid. Je kunt ook eenzaam zijn als je wél veel onder de mensen bent.

Een eenzaam gevoel kan allerlei oorzaken hebben. Vaak heeft het ermee te maken dat je niet écht jezelf kunt zijn (of niet durft te zijn) bij de mensen die je om je heen hebt. Je kunt bijvoorbeeld wel over koetjes en kalfjes praten met de mensen die je dagelijks ziet. Maar diepe gesprekken heb je niet. Als je probeert toch de diepte in te gaan, voelt het alsof de ander je niet begrijpt. Dat kan heel alleen voelen. 

Dit zijn een paar situaties waarin je je eenzaam kunt voelen:

• Je bent gegroeid en hebt nieuwe interesses gekregen, maar de mensen om je heen hebben daar weinig mee. Het voelt alsof je regelmatig tegen een muur praat.
• Je haalt weinig zingeving uit je werk en voelt je alleen met dat gevoel, omdat je collega’s er geen last van lijken te hebben.
• Je hebt behoefte aan meer diepgang in contact, maar hebt geen mensen om je heen met wie je de diepte in kunt gaan.
• Je voelt je eenzaam in je relatie, bijvoorbeeld doordat je partner bepaalde dingen niet begrijpt waar jij mee zit of doordat jullie überhaupt weinig praten.
• Je hebt al jarenlang hetzelfde sociale netwerk, maar merkt dat jullie uit elkaar zijn gegroeid. Als studenten matchten jullie perfect; nu ligt dat anders.
• Je kinderen worden ouder en hebben jou minder nodig. Je voelt je alleen nu zij steeds vaker uitvliegen en jij niet meer degene bent die voor hen moet zorgen.
• Je spreekt mensen minder dan je zou willen. Om allerlei praktische redenen (zoals werkdrukte, het gezinsleven of verhuizingen naar de andere kant van het land) lukt afspreken niet altijd.
• Je bent een dierbare verloren en voelt je eenzaam nu je die persoon niet meer om je heen hebt. Bovendien voel je je soms eenzaam in dit gevoel; niemand ervaart rouw exact hetzelfde als jij.
• Je durft jezelf niet compleet open te stellen. Echt vertellen hoe het met je gaat, vind je lastig en spannend. Daardoor voel je je regelmatig eenzaam. Alleen jij kent je diepste gevoelens.

Alleen zijn en je eenzaam voelen zijn niet hetzelfde

Goed om te benadrukken: er is een verschil tussen alleen zijn en eenzaam zijn. Eenzaamheid is een gevoel. Het betekent dat je je niet of te weinig verbonden voelt met anderen. Dat staat los van het aantal mensen met wie je in werkelijkheid samen bent. Je kunt je eenzaam voelen, maar niet alleen zijn. En andersom, je kunt alleen zijn zonder je eenzaam te voelen (bijvoorbeeld als je juist behoefte hebt om je terug te trekken). Eenzaamheid en alleen zijn kunnen samen voorkomen, maar dat hoeft niet.

Wanneer je je – op welke manier dan ook – te weinig verbonden voelt, gaat dat vaak gepaard met een gevoel van leegte. Je haalt niet de zingeving uit het leven waar je naar op zoek bent. Je mist de diepgang, de waardevolle gesprekken, het samen lachen of gewoonweg het gevoel van verbinding. Dat kan je verdrietig, angstig of boos maken. En als jij al onzeker over jezelf bent, kan het je (onnodig!) aan het twijfelen brengen. Ben ik wel goed genoeg? Ligt het aan mij?

Soorten eenzaamheid

De betekenis van eenzaam zijn is dus voor iedereen anders. Er zijn dan ook meerdere soorten eenzaamheid. De belangrijkste zijn:

• Sociale eenzaamheid: je mist contacten met mensen met wie je specifieke interesses of kenmerken deelt (zoals vrienden, kennissen of familieleden). Daarbij gaat het vooral om de frequentie van contact. Je zou bijvoorbeeld vaker met een vriendin willen afspreken dan je nu doet.
• Emotionele eenzaamheid: je mist de diepgaande, intieme connectie met één of meerdere mensen (een levenspartner of een ouder, familielid of vriend). Er is voor jou bijvoorbeeld te weinig diepgang in het contact; het blijft oppervlakkig.
• Existentiële eenzaamheid: het ontbreekt aan zingeving in je leven. Je vindt het lastig om je eigen plek in het leven te bepalen en dwaalt voor je gevoel maar wat rond. Dat “zoekend zijn” voelt eenzaam. Deze vorm van eenzaamheid heeft dus minder te maken met hoeveel sociaal contact je hebt.

Ook in ons 16-weken programma Miracle Roadmap zien we regelmatig dat deelnemers op één of meerdere van deze manieren eenzaamheid ervaren. Daarom hebben we ervoor gekozen om bij elk onderdeel van het programma de focus te leggen op dingen samen doen. Wij geloven niet in pure zelfhulp (alsof je jezelf in nood ook nog een reddingsboei kunt toewerpen…); we geloven juist dat groeien iets is wat je in verbinding met elkaar doet. Bovendien is het fijn om met anderen te spreken die eenzaamheid ervaren. Ook dat geeft een gevoel van verbondenheid.

Voor iedereen is eenzaam voelen anders

Eenzaamheid is voor ieder persoon anders en voelt ook bij iedereen anders. Je bent eenzaam als je je eenzaam voelt. Dat gevoel kun je ook hebben als je agenda wel gevuld is met vijf sociale afspraken in een gemiddelde week. Eenzaamheid is een probleem zodra jij je er ongelukkig door voelt. En alleen jij kunt bepalen wanneer dat zo is.

Waar de ene persoon het heerlijk vindt om op doordeweekse avonden alleen thuis te zijn, vindt een ander het misschien al te stil als je één avond in de week niets hebt staan. De ene persoon snakt naar leuke uitstapjes met elkaar; de ander wil vooral diepe gesprekken. Jij weet het beste wat jouw contactbehoefte is. Maar feit blijft: iedereen heeft behoefte aan een beetje liefde, contact en verbinding. 

Wat kun je doen aan dit eenzame gevoel?

Als je je vaak eenzaam voelt, dan zijn er een aantal dingen die je kunt doen om je meer verbonden te voelen met mensen om je heen. Dit zijn een paar helpende tips:

• • Achterhaal waarom je je eenzaam voelt. Spreek je minder met mensen af dan je zou willen? Voel je je eenzaam door een specifieke gebeurtenis? Of heb je wel veel mensen om je heen, maar kun je je bij hen niet blootgeven? Of is die kans er wel, maar weerhoudt onzekerheid je ervan om jezelf volledig te laten zien? Ontdek wat er bij jou achter de eenzaamheid schuilgaat, zodat je daar gericht iets mee kunt.
  • Stel je meer open. Verbinding komt voort uit jezelf laten zien. Dus ook je kwetsbare kanten en emoties tonen. Kijk of je meer kunt delen over wat er in je omgaat, ook wanneer dat spannend voelt. Op die manier kun je van sommige contacten meer diepgaand contact maken.

• Ga op zoek naar mensen met wie je iets gemeen hebt. Mis je mensen met wie je bepaalde raakvlakken hebt? Ga dan gericht op zoek naar mensen met wie je op bepaalde vlakken overeenkomsten hebt. Zo zien we dat veel deelnemers aan ons Miracle Roadmap-programma diepgaande vriendschappen overhouden. Iedereen komt er namelijk met één wens: meer uit het leven halen en meer verbonden zijn met jezelf en anderen.

• Onderneem nieuwe dingen. Je weet inmiddels dat hoe je het deed niet de weg is die jou verbinding brengt. Kijk of je nieuwe dingen kunt proberen. Denk aan in je eentje dingen ondernemen die je normaal niet zomaar doet, een groepsvakantie plannen of een keer iemand meevragen naar een uitstapje waar je normaal alleen heen zou gaan. Ga uit je comfortzone en ontdek wat dat je brengt.
• Spreek je behoeften uit. Soms weten anderen helemaal niet dat jij bepaalde behoeften hebt. Je partner weet misschien niet door dat jij liever ‘s avonds een goed gesprek zou voeren dan een half uur tv te kijken samen. Geef het aan! Er is meer te veranderen dan je denkt, als je er maar over praat.
• Wees mild naar jezelf. Denk niet dat jouw eenzaamheid komt doordat je niet leuk genoeg, niet goed genoeg of wat dan ook bent. Vertrouw erop dat jij prima bent als persoon. Waardevol contact begint met je oké voelen over jezelf. Want als je in contact bent met jezelf en van daaruit het contact met anderen aangaat, is het überhaupt makkelijker om een connectie te maken. 

Zoek jij meer verbinding, diepgang en zingeving in het leven?

Mis jij op dit moment diepgaande contacten, zingeving of verbinding in je leven? Of twijfel je veel aan jezelf en zou je graag met meer sprankeling en zelfvertrouwen het contact met anderen aangaan? Het leven heeft je veel meer te bieden dan wat je er nu uithaalt! Zonder je eigen belemmerende overtuigingen ben je tot meer in staat dan je denkt.

Bij ons 16-weekse programma Miracle Roadmap ga je in een groep van like-minded mensen, met dezelfde behoefte aan échte verbinding, werken aan de vier belangrijkste gebieden voor een gelukkig leven. Dat zijn gezondheid, relaties, werk en geld. Je ontdekt wat jouw behoeften zijn, wie je bent en wat je zoekt, én je doet waardevolle contacten voor het leven op. 

Doe jij jezelf deze levensveranderende ervaring cadeau? Ontdek of Miracle Roadmap bij jou past en schrijf je in.