Anderhalve week. Het lijkt vele malen langer. Zoveel indrukken. Zoveel ontmoetingen. Zoveel ervaringen. En als ik bedenk dat ik nog een jaar voor de boeg heb, heeft mijn geheugen een enorme externe schijf nodig, wil ik alles kunnen opslaan.
Wat is geluk?
En voel ik me gelukkig? Ben ik uitgelaten van vreugde? Gek genoeg nog niet. Er zit een soort kap over mijn gevoelens heen die slechts af en toe wat doorlaat. Zowel naar buiten als naar binnen. Want tijdens mijn eerste dagen in Kaapstad krijgt het woord geluk gelijk al een andere dimensie met alles wat ik zie. Mensen in situaties die zich een gelukstocht als de mijne nooit zullen kunnen veroorloven. De sjofele straatveger die lusteloos blaadjes langs de stoep wegveegt. De vrouw in gehavende kleding die met een vlag staat te zwaaien om het verkeer te regelen. De zwerver die in de stromende regen onder een afdak ligt en niet meer bezit dan de kleren die hij aanheeft, het karton waar hij op ligt en de vuilniszak over hem heen. Ik vraag me af wat geluk voor hen betekent.
Je hebt niet alles in de hand
Als ik een paar dagen later doorreis naar Knysna, krijgt geluk daar weer een andere betekenis. Ik kom aan op de dag dat daar hevige bosbranden zijn uitgebroken. “Je hebt geen goede periode uitgekozen om hier te komen hè?”, zegt een man tegen me met een hartelijke glimlach. Ik bevestig hem met een vriendelijke knik dat hij gelijk heeft en vraag hem of hij en zijn huis veilig zijn. Van het één op het andere moment verandert de vrolijke uitdrukking op zijn gezicht en vallen zijn ogen dof. “Mijn portemonnee en mijn kat. Dat is het enige dat ik nog heb, verder is alles weg.” Met lege ogen kijkt hij voor zich uit en loopt weg. Ik val volledig stil.
In de dagen daarna zie ik vele huizen in rook opgegaan, natuur zwartgeblakerd en mensen ontredderd. Ik zit zelf in een bosrijke omgeving in een houten huis en grote pluimen rook zijn op afstand zichtbaar. Mijn ingepakte koffer staat in de auto voor het geval dat en in een risicovolle nacht ga ik ieder uur mijn bed uit om te kijken of het vuur niet deze kant op komt.
De situatie accepteren
Nee, nu gaat het even niet meer om reizen, om het ultieme geluk van de wereld verkennen, mensen ontmoeten en nieuwe plekken ontdekken. Mijn één week oude reisgeest, op zoek naar dit geluk, is voor dit moment even gestopt met zoeken. Want geluk is nu dat het huis waarin we verblijven nog veilig is; geluk is die ene regenbui in tijden van ongekende droogte; geluk is dat er zoveel mensen in touw zijn voor ieders veiligheid. En op het moment dat ik dit schrijf, is het grootste geluk dat de branden onder controle zijn en het gevoel van onrust, onzekerheid en zorg langzaamaan afneemt.
Ik spreek uitgebreid met een vrouw die hier haar hele leven al woont, in een huisje in een township verderop. Ze is stijlvol en valt op door haar positiviteit. Als ik haar vraag hoe ze met deze extreme omstandigheden omgaat, is ze even stil en kijkt me aan met een rustige blik. “Accept. Just accept. That’s all you can do,” zegt ze. En ik realiseer me dat ik hier nog veel te leren heb.
Wat is jouw belangrijkste eye-opener in dit artikel? Het zou leuk zijn als je het hieronder deelt in de comments!