Ik hoor het woordje dat hij wel gebruikt en zij niet. Het voelt alsof ik in dat ene woordje kan voorzien hoe hun levens van elkaar zullen gaan verschillen. Een piepklein simpel woordje kan het verschil maken tussen frustratie, stress en zelfafwijzing enerzijds en uitdagingen, ontdekkingen en groei anderzijds. Dat piepkleine simpele woordje is: nog.
Je ziet het in deze twee zinnen: “Ik kan dit niet” en “Ik kan dit nog niet.”
De eerste zin ademt het terneergeslagen gevoel van falen: dit gaat mij nooit lukken, het is niks voor mij, ik ben niet goed genoeg. De tweede zin daarentegen ademt vooruitgang: ik ga dit leren, ik ben nieuwsgierig, ik ben onderweg.
Growth & fixed mindset
De Amerikaanse psychologe Carol Dweck ontdekte dat kinderen opgroeien met een van deze twee mindsets: een ‘vaststaande’, fixed mindset of een ‘op groei gerichte’, growth mindset. Die twee mindsets maken een groot verschil in de manier waarop je leert, uitdagingen aangaat, omgaat met tegenslag en nieuwe dingen probeert. Kinderen met een fixed mindset zien hun intelligentie en kwaliteiten als iets dat vaststaat, waar kinderen met een groeimindset zien dat ze kunnen leren. Daardoor geven ‘Fixers’ eerder op, vermijden ze uitdagingen en ervaren ze stress bij moeilijkheden. ‘Groeiers’ daarentegen staan meer open voor kritiek, zien het succes van anderen als inspiratie en proberen het vaker opnieuw.
De frustratie van bewust onbekwaam zijn
Natuurlijk herken ik het verschil tussen mijn dochter en mijn zoon, maar alsof ze allebei een kant van mij representeren, zie ik het vooral terug in mezelf.
Ik weet dat ik van nature denk zoals mijn dochter, als een ‘fixer’. Ik doe iets sneller als ik weet dat ik het kan. Ik heb weinig geduld om iets helemaal te leren. Toen ik voor mijn verjaardag ooit een gitaar kreeg, probeerde ik er een deuntje van Nirvana op te spelen. Ik bleek dat niet te kunnen, uiteraard, ik had voor het eerst een gitaar vast. Maar ik heb ‘m nooit meer aangeraakt. De frustratie van bewust onbekwaam zijn, wetend dat ik iets niet kon wat ik wel wilde kunnen, vond ik onuitstaanbaar.
Pas later leerde ik hoe fijn het is om ergens je best voor te doen. Ik leerde mijn aandacht te richten op piepkleine vooruitgang, muizenstapjes van verbetering. Dat helpt, het geeft me voldoening en relativering. Ik heb een iets minder gefixeerde mindset nu, maar helemaal vanzelf gaat het nog steeds niet. Ik kijk naar mijn dochter. Ze komt heus wel van de trap, die krokodil komt wel af. Maar nu nog niet.
Je mindset verbeteren? Start eens hiermee:
Oordelen doen we allemaal. Meer dan we soms zouden willen. Misschien herken je de neiging om met een felle mening de wereld in te kijken. Je ziet je partner, je ouders, je collega’s, je kinderen, je vrienden, politici en artiesten en je denkt keer op keer: dat zou ik anders doen. Maar stel je eens voor wat een rust het zal geven in je leven als je niet constant oordeelt over alles en iedereen. Wil je hier mee gaan oefenen? Dan hebben we iets voor je gemaakt om je te helpen! 🎁
