Hoe ‘werkt’ een manipulator?
De meeste manipulators hebben een laag zelfbeeld en lijden aan chronisch tekort denken. Door het gevoel van altijd maar achter het net te vissen en tot permanente staat van ongeluk gedoemd te zijn, zoeken ze naar quick fixes om zichzelf beter te voelen. Wat het ook is, het moet nu! Het gevoel van een overwinning in iets voor elkaar krijgen of gelijk hebben, werkt als een instant shotje geluk en als blinde junkies jagen ze dat gevoel na. Zelfs als dit ten koste van familiebanden gaat. De favoriete wapens van een manipulator zijn: je schuldig laten voelen, klagen, vergelijken en daar over klagen, liegen, ontkennen d.m.v. excuses en rationaliseren, de vermoorde onschuld spelen, verwijten maken, je eigen woorden verdraaien en/of tegen je gebruiken, aannames maken, valse sympathie tonen, vlijen en emotionele chantage door huilen of woede. Het geven van cadeaus of iets voor je doen, is ook nooit zonder reden, integendeel, het is alleen maar voorspel voor een tegenprestatie waarbij jij verrassend genoeg aan het kortste eind trekt.
Hoe herken je manipulatief gedrag?
Het is soms lastig objectief te zijn over mensen die dicht bij ons staan. Buiten de lijst van tactieken die hierboven beschreven staan, zijn er nog een aantal karaktertrekken die manipulatieve personen gemeen hebben. Ze zijn ze meesters in het kweken van achterdocht door roddelen, waarbij hun loyaliteit als een goed geoliede windhaan met de meest gunstige wind meedraait. Ze zijn gehaaid op ‘closing the deal’ waarbij ze je voor het blok zetten om een beslissing te nemen. Wat ze willen is vaak spontaan en moet NU! Hun problemen zijn altijd erger dan die van jou. Heb jij hoofdpijn? Dan hebben zij een hersentumor! En een verzoek eindigt niet met het antwoord ‘nee’, voor hen het is enkel een grappig woordje dat betekent dat ze nog even door moeten drammen.
Hoe stop je manipulatief gedrag?
Neem letterlijk en figuurlijk afstand. Doet een manipulator een beroep op je? Geef aan dat je er over na moet denken. Word je gepusht om toch direct een beslissing te nemen? Zeg dan gelijk dat het antwoord nee is. Hun probleem is niet jouw probleem. Dit is iets waar manipulatoren goed in zijn: je schuldig laten voelen als je iets niet doet. Maar stel jezelf de volgende vragen als je het gevoel hebt gemanipuleerd te worden:
- Word ik met oprecht respect behandeld?
- Is het redelijk wat deze persoon van mij vraagt?
- Is er balans in geven en nemen?
- Wat is mijn gevoel bij dit verzoek?
Bij alles wat je uit schuld of verantwoording doet, word je gemanipuleerd. Geef de vraag terug en vul geen stiltes in. Door niets te zeggen wordt de manipulator gedwongen in de spiegel te kijken. Vind je dit zelf een redelijk verzoek? Vind je het eerlijk om dit van mij te vragen? Heb ik hier nog iets over te zeggen? Vraag je me iets te doen of zeg je het me te doen? Wat levert dit mij op? Wil je echt dat ik *vul het debiele verzoek in* voor jou doe? Hou het kort en ga niet in discussie. Dat win je namelijk nooit. Zeg alleen ‘nee’. Als de wedervraag komt waarom je iets niet doet, dan zeg je ‘omdat ik dat niet wil.’ Meer uitleg ben je niet verplicht! Wordt de vraag herhaald, dan is dit het enige wat je zegt. ‘Nee’. ‘Omdat ik dat niet wil’.
Verbeter de wereld, begin bij jezelf
Tegen manipulatief gedrag in opstand komen, begint met jouw authenticiteit. Authentiek zijn betekent dat je van buiten presenteert hoe je van binnen bent. Je doet jezelf niet mooier voor waardoor je geen validatie van buitenaf nodig hebt. Want dát is waarom je in die valkuil valt: de honger naar liefde, waardering of erkenning. In plaats daarvan komt het geluk wat je zoekt uit jezelf. Hierdoor hoef je je niet in allerlei bochten te wringen om maar een greintje gelimiteerde affectie te krijgen van mensen die zichzelf ook niet goed genoeg vinden. Jij kunt een ander niet veranderen, alleen jezelf, dus begin daar.
Herken jij je in het voorbeeld van Lonneke? Heb jij je wel eens gemanipuleerd gevoeld? Of manipuleer jij er makkelijk op los? We horen graag hoe jij hier tegenaan kijkt. Laat het ons weten in de reacties!
