Wat is een familiesysteem?
Bij systemisch werken draait het allemaal om het biologische familiesysteem waar jij onderdeel van bent. Het familiesysteem bestaat uit jouw generatie en alle generaties die voor en na jou komen. Je moet het zo zien dat je familie een collectief geheugen heeft: een harde schijf waarop alle positieve en negatieve gebeurtenissen staan die in de loop der jaren impact hebben gehad. Denk bijvoorbeeld aan overlijdens, verslavingen, (zelf)moord, misbruik, afwijzing, scheiding of ziekten.
Je kunt bepaalde (onbewuste!) patronen in je dagelijks leven herkennen, die van generatie op generatie zijn doorgegeven. Zo zien we vaak dat bindingsangst ontstaat doordat een ouder er in je jeugd niet met alle liefde en aandacht voor je kon zijn. Dat patroon heeft je ouder vaak zelf ook weer ervaren met diens ouders. Ook die gaven je vader of moeder wellicht niet alle ruimte om een eigen identiteit te ontwikkelen en gevoelens te uiten.
Zo kan een groot verantwoordelijkheidsgevoel er ook van generatie op generatie met de paplepel ingegoten worden. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld vluchten in werk. Of wat dacht je van verslavingen? Je bent vaak niet de eerste in de familie die met een verslaving kampt.
Máár je zit niet vast in familiepatronen
Voordat je bang bent dat je voor je leven lang getekend bent, dat is gelukkig niet het geval. Familieopstellingen helpen je om afstand te nemen van niet-helpende familiepatronen. Je leert daarbij wat van jou is en wat van anderen. Dat helpt om patronen bij een ander te laten en niet alle ballast zelf te dragen.
Klinkt wat abstract wellicht, maar in het artikel over wat familieopstellingen zijn lees je er meer over.
Meer ontdekken over hoe familiesystemen werken en hoe ze ook jou beïnvloeden, kan heel helpend zijn om van alsmaar terugkerende overtuigingen af te komen. Ik vond het zelf verbazingwekkend hoeveel je met systemisch werken kunt bereiken. Zo heeft Familieopstellingen Live mij veel inzicht gegeven in hoe ik van mijn (te) grote verantwoordelijkheidsgevoel afkom.
Drie wetten van familiesystemen
Het idee van familiesystemen is niet nieuw. Grondlegger Bert Hellinger kwam in de twintigste eeuw met het idee dat elk familiesysteem volgens een paar systemische wetten geordend is. Je hebt als mens een aantal basisbehoeften. Die zorgen ervoor dat jij je van nature op een bepaalde manier in het systeem beweegt. Deze drie principes zijn de leidraad:
Principe 1: je hebt de behoefte om ergens bij te horen
We denken maar al te vaak dat we als individuen de wereld in ons eentje aankunnen. Maar vergis je niet: elk mens heeft de behoefte om erbij te horen. We gaan ver om dat voor elkaar te krijgen, zeker in ons familiesysteem. Onze ouders zijn immers de mensen van wie we op jonge leeftijd de liefde en aandacht het meest nodig hebben.
Daarom zijn we als mens loyaal aan onze ouders en voorouders. Ook als je ouders misschien dingen zeggen of doen die niet fijn zijn, blijven we trouw aan hen en spiegelen we onze ouders vaak zelfs. Dat is ook waar symbiosetrauma vaak vandaan komt.
Principe 2: iedereen heeft een eigen plek in het familiesysteem en heeft behoefte aan sociale regels
Elk mens heeft van nature de behoefte dat het familiesysteem volgens bepaalde sociale regels geordend is. Dat geeft een gevoel van veiligheid.
In het familiesysteem heeft iedereen een vaste plek. Boven jou staan je ouders, daarboven je grootouders, daarboven hun ouders, etc. In het ideale geval sta jij inderdaad op die plek. Je kunt leunen op je ouders en laat bij hen wat van hen is.
Maar wat nu als jij bijvoorbeeld op jonge leeftijd al veel verantwoordelijkheid hebt genomen, omdat je ouders dat niet konden? Je gaat dan boven je ouders staan, terwijl dat niet je plek is. Dat kan verstoringen veroorzaken.
Principe 3: je hebt behoefte aan een balans in geven en nemen
Het laatste principe is dat in het ideale familiesysteem geven en nemen in balans zijn in relaties. Is dat niet zo, dan raak jij uit balans en verstoor je bepaalde patronen. Dit ontstaat bijvoorbeeld als je boven je ouders gaat staan. Jij geeft dan veel aan je ouders en kunt minder goed van hen ontvangen; je staat immers niet meer als kind onder hen.
Dit kan doorwerken in je latere leven. Zo zien we vaak dat mensen een gemis aan “ontvangen” in het familiesysteem willen compenseren. Ze willen dat gat bijvoorbeeld opvullen met liefdesrelaties of door extreem veel te werken. Dat kan allerlei vervelende patronen veroorzaken, bijvoorbeeld dat je te afhankelijk wordt van partners of dat je alles doet om maar liefde of waardering te ontvangen.
Krijg inzicht in je eigen familiesysteem…
…met de bijzondere online training Familieopstellingen. In de training ontdek je de diepe patronen en overtuigingen die je onbewust van je familie hebt overgenomen en pak je jouw ‘eigen plek’ in je familiesysteem terug.
Wat als niet aan die principes wordt voldaan?
In het ideale gevoel word je in elk van die principes voorzien. Maar niet altijd is dat het geval. Stel dat jij vroeger het gevoel had dat je broer op jou werd voorgetrokken, dan voelt het misschien alsof jij er niet bij hoorde. Op allerlei manieren ben je je best gaan doen om dat toch voor elkaar te krijgen. Dit leidt tot een verstoring.
Verstoringen uiten zich vaak in emoties. Je voelt je boos, verdrietig, angstig of onzeker. Ook zie je ze vaak terug in niet-helpende patronen.
Als jij bijvoorbeeld voortdurend afwijzing voelde van je ouders, kun je pleasegedrag gaan ontwikkelen. Je hoopt alsnog liefde te krijgen door de ander maar alles te geven wat diegene vraagt. Grote kans dat je dat gedrag later op het werk, in vriendschappen en in liefdesrelaties terugziet!
Hoe krijg je je eigen plek terug?
Uiteindelijk is er één ding heel belangrijk om goed in je vel te zitten: jouw eigen plek innemen in het systeem. Dat vraagt vooral om een essentieel besef:
Draag alleen dat wat van jou is. Laat bij je ouders en voorouders wat van hen is en neem alleen je eigen lot en verantwoordelijkheid op je schouders.
Op die manier kun je keuzes maken voor jouw geluk en weer gelijkwaardige relaties met anderen opbouwen. Ook al voelt het alsof het lot te groot is voor een ander om te dragen, weet dat iedereen zijn lot aankan.
Als jij alleen jouw lot draagt, zal dat niet alleen jou, maar ook anderen in je familiesysteem helpen. Een familieopstelling helpt je om bij de ander te laten wat van de ander is en weer alleen jouw lot te dragen.
Zelf aan de slag met familiesystemen?
Vind je het onderwerp familiesystemen ook zo boeiend? Bij 365 Dagen Succesvol is systemisch werken een belangrijk onderdeel van alle events, programma’s en trainingen. Nieuwsgierig? Neem een kijkje in de event-agenda of lees je in de Miracle Roadmap in: ons programma waarin je leert om het leven te leiden dat jou gelukkig maakt.
