Jezelf veranderen: hoe lang duurt dat? En waarom is het zo lastig?

Jezelf veranderen kost tijd

De mythe zegt: 21 dagen. Vraag het een gemiddelde coach, zelfhulpgoeroe of psycholoog en je krijgt te horen dat het precies drie weken duurt om een ingesleten gewoonte te vervangen door een nieuwe. In de jaren ’50 van de twintigste eeuw ontdekte plastisch chirurg Dr. Maxwell Maltz dat zijn patiënten, die net een nieuwe neus hadden gekregen, zo’n 21 dagen nodig hadden om te wennen aan hun nieuwe lichaamsbeeld.

Hij besloot ook bij zichzelf een tijdje te polsen hoe snel hij nieuwe gewoontes aanleerde en kwam tot de verrassende conclusie dat ook bij hem 21 dagen nodig waren om alles anders te doen. Hij schreef zijn bevindingen op in zijn bestseller Psycho-Cybernetics en verkocht meer dan 30 miljoen exemplaren. Niet zo gek dus dat nog steeds op elke straathoek te horen is dat je in 21 dagen kunt veranderen.

Alleen: het klopt niet. In de jaren erna zijn er duizenden onderzoeken gedaan naar de tijd die mensen nodig hebben om te veranderen en vrijwel alle onderzoeken zeggen hetzelfde: het duurt veel langer. Twee maanden komt al dichter in de buurt en voor de hardnekkigste gewoontes is zelfs een jaar te kort. Dus relax. Mocht je je afvragen waarom je in oktober nog steeds de dingen doet die je in de zomervakantie écht had afgezworen – het is blijkbaar normaal.

Doe het vandaag precies zoals je wilt en kies er morgen opnieuw voor

Toch zit in al dat onderzoek en in al die cijfers ook een risico, waardoor je misschien wel veel trager verandert dan je zou willen. Want één ding is zeker: die statistiek gaat niet over jou. Aan jou is niks gevraagd. Voor je het weet ga je jezelf gedragen naar wat ‘normaal’ is en ‘gemiddeld’ en worstel je dus veel langer met slechte gewoontes dan je misschien wel zou willen.

Het is onzinnig om het jezelf kwalijk te nemen als je meer tijd nodig hebt, maar het is minstens net zo onzinnig om er een half jaar over te doen omdat ‘uit onderzoek blijkt dat dit normaal is’. Wat nou als je maar één dag nodig hebt om met al die gewoontes te stoppen. Namelijk: vandaag. Doe het vandaag precies zoals je wilt en kies er morgen opnieuw voor. Dan is het namelijk alweer vandaag. Want alle andere dagen bestaan niet.

Waarom is jezelf veranderen zo lastig?

Het is al 150 jaar geleden dat Charles Darwin en anderen begonnen te beweren dat er één ding is waardoor sommige soorten overleven – en andere soorten niet. Ze noemden dat de ‘survival of the fittest’: wie zich het beste kan aanpassen, overleeft.

Dit jaar is dat méér waar dan ooit. Jezelf kunnen veranderen is een fundamentele vaardigheid. Het maakt je flexibel, het zorgt dat je groeit en het zorgt dat je jezelf staande houdt in een snel veranderende wereld. Maar hoe komt het dat we daar zo weinig over leren? En hoe doe je dat eigenlijk, jezelf veranderen?

Jezelf en je leven veranderen: hoe doe je dat?

Het blijkt zo te zijn dat als je op een ontspannen manier iets wilt veranderen in je leven, je slechts drie dingen nodig hebt. Het eerste is een goed rolmodel om van af te kijken. Dat kan een artiest, topsporter of ondernemer zijn, maar ook je grootvader of beste vriendin. Het mooie van een rolmodel is dat je niet alles zelf hoeft te bedenken: je kijkt gewoon naar hoe een ander iets doet en dat doe je op jouw manier na.
Je hoeft gelukkig niet elke fout zelf te maken.

Het tweede is een sociale omgeving die je steunt. De meeste mensen die iets willen veranderen in hun leven, ervaren het tegenovergestelde. Ze horen dingen als: ‘zou je dat nou wel doen? Is dat wel wat voor jou?’ Hoewel het vaak liefdevol is bedoeld, beschermt die omgeving je daarmee niet alleen tegen de kans dat iets mislukt, maar ook tegen de kans dat het lukt. Daarom heb je een omgeving nodig die gelooft in jouw dromen, zelfs als je dat zelf soms niet meer doet.

Waarom verandering best traag mag gaan

Het derde dat je nodig hebt is een ritme: als je elke dag een heel klein stapje zet, heb je nooit discipline nodig. Je kunt beter ergens een nieuwe gewoonte van maken dan steeds maar werken aan een nieuwe doorbraak of revolutie. Verandering mag best traag gaan – dan is het vaak duurzamer.

Jammer genoeg leren kinderen in de eerste jaren van hun leven die dingen niet. Ze hebben geen invloed op hun omgeving en hun ritme en slechts een hele beperkte keuze tussen rolmodellen. Als ze geluk hebben, hebben ze een ouder thuis of staat er een onderwijzer voor hun klas die precies dat doet, maar vaak lukt dit ook niet. Nergens leren kinderen om hun leven en zichzelf ontspannen te veranderen. En als je nergens leert om keuzes te maken die goed voor je zijn, is het dan vreemd dat je twintig jaar later terecht komt in een echtscheiding, depressie of burn-out? Gelukkig is er goed nieuws over die drie verander-dingen: als je er pas vandaag mee begint, werkt het ook.

Wil je met minder stress en gedoe en meer zelfvertrouwen en liefde jóuw leven leiden?

Heb jij het gevoel dat er meer in het leven zit? Wil je je dromen en verlangens echt een keer belangrijk maken? Wil je jezelf nu eens een keer op nummer 1 zetten? Via onze nieuwsbrief helpen we je daar nú mee te starten. Al meer dan 160.000 mensen ontvangen onze wekelijkse dosis inspiratie in hun mailbox.