De kracht van keuzes maken

Cirkel van negativiteit

Wat we snel vergeten is dat we alleen maar met de buitenwereld bezig zijn en niet met onze innerlijke wereld. We kijken en luisteren niet naar wat we echt willen of nodig hebben. We maken continu keuzes, maar die keuzes zijn nooit voor de volle 100% gemaakt. Voor je het weet is er namelijk weer iets anders, wat nog beter schijnt te werken. We zijn dus zelden met ons volle verstand keuzes aan het maken. Het gevolg? Dat nooit iets werkt, en dat voedt onze cirkel van negativiteit. Het lukt ons toch niet. ‘Succes is niet aan mij besteed’, ‘ik word nooit écht gelukkig’ of ‘het zal me nooit lukken mijn dromen waar te maken’: het zijn allemaal gedachten die dan vervolgens op de loer liggen.

Keuzes maken met je volle verstand

Wat we vergeten te zien en te realiseren is dat we überhaupt geen keuze hebben gemaakt! Als het gaat om besluitvorming geven we – in sommige gevallen zelf makkelijk – een vinger, maar zeer zelden onze hele hand. We staan altijd op scherp om de rest van de wereld in de gaten te houden.

Het mag duidelijk zijn dat dit niet werkt.

Keuzes maken met je volle verstand is zo belangrijk. Niet met 99% maar met de volle 100%. Ik merk een enorm verschil in mijn leven nu ik keuzes maak waar ik met mijn volle verstand bij ben. Ik maak een bewuste keuze en ik realiseer me veel beter de gevolgen van die keuze.

Keuzestress

Dan Gilbert heeft een onderzoek gedaan naar keuzes maken. Er waren twee groepen studenten: groep 1 kreeg te horen dat ze een keuze moesten maken en terug mochten komen op hun besluit. Groep 2 kreeg te horen dat een keuze moesten maken en dat ze bij dat besluit moesten blijven. Veranderen was geen optie.

Groep 2, de mensen die niet mochten terugkomen op hun besluit, waren oprecht blij en gelukkig met de keuze die ze hadden gemaakt. Groep 1 daarentegen was alles behalve blij met hun keuze.

Wat blijkt, door de realisatie dat je niet terug mag komen op een besluit kijken mensen veel bewuster naar de keuzes die ze hebben. Groep 2 was er met de volle 100% bij, terwijl groep 1 dat niet was.

Durf te kiezen

Hoe je bewuster een keuze maakt? Er zijn drie vragen die je jezelf kunt stellen als je weer een keuze wilt maken. 

1. Wat brengt je besluit je? 
2. Wat zijn de voor- en nadelen? 
3. Doe ik dit echt voor mezelf of doe ik het omdat ik het overal lees en zie?

Op deze manier ben je je veel bewuster van het besluit dat je neemt, maar dat niet alleen; het wordt ook veel makkelijker om je aan je keuzes te houden. Ik geef bijvoorbeeld nu veel minder uit omdat ik er een bewuste keuze van heb gemaakt om geld te sparen. Ik zet het liever opzij dan dat ik het besteed aan een hoop kleine – nutteloze – dingen. Het is zo’n bevrijding om niet meer in discussie te gaan met mezelf over dit soort zaken. Dit is de keuze en daar houd ik mij aan!

Test jezelf: hoe goed ben jij in keuzes maken?

Keuzes maken: voor sommige mensen geen enkel probleem, maar voor anderen een complete ramp. Slaan de twijfels bij jou ook altijd toe als je een belangrijke beslissing moet nemen? Of houd je je hoofd koel en vertrouw je op je intuïtie en een goede afloop? Hoog tijd om te onderzoeken of jij krachtige keuzes kunt maken en of je zeker bent in de beslissingen die je neemt. Met deze test kom je er zo achter!

Beantwoord onderstaande stellingen met een ‘JA’ of een ‘NEE’.

Een ‘ja’ als je het ermee eens bent of als die stelling ook voor jou geldt.
En een ‘nee’ als dat niet zo is.

Doe dat zonder er lang bij na te denken. Vertrouw op je gevoel. Het eerste dat in je opkomt, is het goede antwoord. Ook als je er misschien geen verklaring voor hebt.

1. Ik lig ’s nachts nooit wakker vanwege zorgen
2. Ik maak me niet druk over wat anderen van mijn beslissing vinden
3. Ik voel meteen welke keuze de juiste is
4. Ik vertrouw altijd op de goede afloop
5. Ik denk eigenlijk nooit heel lang ergens over na
6. Als ik een knoop doorhak, dan sta ik daar ook voor
7. Ik herken de verschillende stemmetje in mijn hoofd als ik een keuze maak
8. Ik heb het gevoel dat ik niks echt moet
9. Als ik ergens voor kies, kies ik ook honderd procent voor de consequenties ervan
10. Ik voel me altijd superstevig als ik een beslissing neem
11. Kiezen gaat min of meer vanzelf; ik hoef er niet voor te werken
12. Ik durf te vertrouwen op mijn eigen intuïtie

Als het goed is heb je nu 12 keer ‘ja’ of ‘nee’ gezegd tegen de stelling.
Tel nu eens het aantal keer ‘ja’ en het aantal keer ‘nee’.

Hoe goed maak jij keuzes?

Hoe vaker ja, hoe beter.
Het liefst, in de optimale situatie, zeg je 12 keer vol overtuiging JA.

In werkelijkheid gebeurt dat bijna nooit en dat geeft ook niet.
Het is geen rapportcijfer of examen: het is informatie voor jezelf.

Elke keer dat je ‘NEE’ antwoordt, maak je het voor jezelf lastiger om krachtige keuzes te maken.
Omdat je te veel rekening houdt met de mening van anderen.
Of omdat je veel twijfels ervaart bij het maken van keuzes.
Of omdat je denkt dat er één juiste keuze bestaat.

Maak jij je eigen keuzes of laat je je vooral leiden door de verwachtingen van anderen?

Nu je wat meer inzicht hebt in hoe goed je keuzes kan maken, stel ik je de volgende vraag. Het woord ‘iglo’ – is dat een warm woord of een koud woord? Voordat je denkt: wat zijn nu weer warme woorden of koude woorden, wees gerust, dat weet ik ook niet, maar check eens bij jezelf wat er als eerste bij je opkomt bij die vraag. Een iglo. Warm of koud?

De vraag werd aan een volle zaal gevraagd 

De reacties waren verdeeld. Koud, riep de ene helft in volle overtuiging. Want een iglo is gemaakt van sneeuw en ijs, dus die dingen zijn koud. Ze staan niet voor niets op de Noordpool!
De andere helft van de zaal was overtuigd van het tegendeel: iglo is een warm woord. Want ze worden gebouwd om je warm te maken. Het is binnen een stuk warmer dan daarbuiten, anders kun je ‘m net zo goed niet bouwen.

Ik heb de vraag over die iglo niet zelf bedacht. Het komt rechtstreeks uit een toets op een basisschool in het midden van het land. Het zoontje van een vriendin, laten we hem Sem noemen, maakte de toets en schreef met dezelfde argumenten als hierboven op dat het een warm woord was. En toen gebeurde het: Sems antwoord werd fout gerekend. Er ging een rode streep doorheen. Want een iglo is gemaakt van ijs en dus… nou ja.

Waar baseer jij je keuzes op?

Nu gaat het natuurlijk niet om die iglo. Het kan me niet schelen of dat ding warm of koud is. Waar het me om gaat is dat Sem, die volledig uit zichzelf antwoord geeft en dat heel overtuigend beargumenteerde, leert dat het niet uitmaakt wat hij zelf denkt dat het juiste antwoord is. Veel belangrijker is het dat hij zegt wat de leraar wil horen. Op jonge leeftijd leert Sem dat hij beter kan voldoen aan de verwachtingen van een ander, dan dat hij kan vertrouwen op zijn eigen creativiteit en argumenten. Luisteren naar een ander wordt ineens belangrijker dan luisteren naar jezelf.

Check dan eens bij jezelf hoe vaak die oude les nog steeds bepaalt welke dingen je doet. Kies je vol vertrouwen vanuit je intuïtie? Of ben je vooral aan het voldoen aan wat je denkt dat een ander van je wil zien? Al op jonge leeftijd ontdek je dat je er belang bij hebt om je aan te passen aan het systeem om je heen: je krijgt goedkeuring, waardering en uiteindelijk zelfs liefde als je precies past in het plaatje. Dus dat is wat je doet, zelfs als het onveilig is of onplezierig. Pas wanneer je ouder bent, ontdek je dat je daardoor door iedereen wordt geliefd, behalve door jezelf. Dus kijk eens naar je leven en stel jezelf dan deze vraag: wat zou ik doen als ik het helemaal zelf mocht bepalen? Misschien zou je wel een iglo bouwen. Zo’n hele hete.

3 Tips om te kiezen

Keuzes maken kan een van de meest krachtige tools zijn waarmee jij jouw leven vorm kunt geven. Alleen heb je daarvoor wel te weten hoe je goede keuzes maakt. Daarom krijg je van mij 3 tips om te kiezen.

Een keuze maken op zich is niet zozeer moeilijk. Als jij niet kiest, dan is dat ook een keuze. Vaak gaat een mogelijkheid dan aan je voorbij en dat is zonde. Wat wel lastig is, is om keuzes te maken die goed voor je zijn. Dit is echt een vaardigheid die je te leren hebt. Dit leer je helaas niet op school of tijdens je studie, maar gelukkig wel in dit blog. Keuzes maken die goed zijn voor jezelf is misschien in het begin wat lastiger en kost je even een tijdsinvestering. Maar je zult zien dat je na verloop van tijd geen frustraties meer hebt over je keuzes en sneller de juiste keuzes kan maken. Het scheelt je dus een boel frustratie en een boel tijd.

Keuze tip 1 – Begin bij het einde.

Als ik een keuze moet maken, dan voelt dat altijd een beetje alsof ik voor een kruispunt sta en moet beslissen welke kant ik op moet. Als je op een kruispunt staat, wat is dan de doorslaggevende factor die bepaalt welke weg je moet nemen? Je bestemming! Je bestemming bepaalt of je linksaf, rechtdoor, rechtsaf of misschien zelfs wel terug moet gaan. Helaas gebruiken we deze metafoor niet met andere keuzes. Bijvoorbeeld, een vriend van mij kon maar niet kiezen of hij nu terug ging naar zijn ex of dat hij toch zou gaan daten. Ik vroeg hem toen: wat zoek je in een partner? Dat wist hij niet. Als je niet weet wat je zoekt, dan is het lastig om het te vinden en wie weet heb je het al gevonden!

Mocht je dus ergens ongelofelijk over lopen piekeren en er echt niet uitkomen, bedenk dan eens waar je heen wilt en welke keuze daarbij past. Als jij niet weet waar je heen wilt, dan maak het niet uit wat je kiest en dan is alles oké.

Tip 2 – Maak jezelf verantwoordelijk.

Jij en jij alleen bent verantwoordelijk voor jouw keuzes. Dat klinkt misschien zwaar en moeilijk, maar het betekent eigenlijk alleen dat jij de touwtjes in handen hebt en dat jij in elke situatie mag beslissen wat je kiest. Je hebt geen controle over het leven, er zullen dingen gebeuren die je niet had verwacht en misschien niet had gewild. Toch kan je in elke situatie de verantwoordelijkheid nemen voor je keuzes. Dit is simpelweg een besluit dat je kan nemen. Als je jezelf niet verantwoordelijk maakt voor je keuzes, dan wordt er voor je gekozen en dan geef je eigenlijk je leven uit handen. Dan ben je eigenlijk slachtoffer van het leven. Je hebt vast wel iemand ontmoet die enorm de slachtofferrol aannam en ik durf te wedden dat deze persoon niet de leukste persoon is die je ooit hebt ontmoet. Dat wil je niet zijn. Neem daarom verantwoordelijkheid over je keuzes en kies dus altijd zelf. Dit is simpeler dan je misschien denkt en ik ga je erbij helpen:

In principe zijn er twee type keuzes: je kunt iets accepteren of je kunt iets veranderen. Dit is dus de eerste keuze die je maakt. Kun je iets niet accepteren? Verander het dan. Kun je iets niet veranderen? Accepteer het dan. Ik snap dat het soms moeilijk lijkt en dat het niet gelijk opgelost is. Keuzes maken is een proces en elk proces moet begonnen worden. Dus maak het begin makkelijk voor jezelf door de keuze te maken tussen accepteren en veranderen.

Tip 3 – Kies wat bij je past.

Weet je niet wat je wilt en vind je het lastig om jezelf verantwoordelijk te maken voor je keuzes? Dan heb ik maar één tip voor je: kies wat bij je past. We maken vaak de fout om te denken dat er goede en foute keuzes zijn. Die zijn er wel, maar die zijn subjectief en dus niet objectief. Een keuze in zichzelf is niet goed of fout. Hij is goed of fout voor iemand. Probeer dus vooral na te gaan of een keuze goed is voor jou. Welke keuze voelt gewoonweg goed? Doe dat dan. Voelt het na een tijdje niet meer goed? Stop er dan mee. Er zijn maar weinig keuzes die zorgen voor een levensbedreigende situatie en daardoor kan je gewoonweg gaan experimenteren. Kom je er niet uit? Maak dan gewoonweg en keuze en er zal vanzelf uitkomen of de keuze bij je past. In de kunst noemen ze dit “palet maken”: andere dingen doen dan dat je normaal doet. Zo leer je jezelf beter kennen en sta je jezelf toe om keuzes uit te proberen. Zo kan je niets fout doen, maar alleen maar leren.