Verschil tussen meditatie en mindfulness

“O ja, daar heb je weer zo’n artikel over ‘mediteren’. Iedereen is tegenwoordig mindfull bezig. Moet dat nou ook al op school?”, ik hoor het je denken. Eerst maar even het verschil tussen mediteren en mindfulness. Meditatie is het bewust inplannen van tijd om afstand te nemen van je (drukke) geest en je gedachten te laten voor wat ze zijn. Zoals in het geval van mijn dochter. Na een drukke gymles even rust nemen en niet meer denken aan scoren, winnen, klimmen of stoeien.

Mindfulness is meer gericht op bewustwording van de wereld om je heen. Je richt je aandacht op het hier en nu. Je wil echt aanwezig zijn in het moment. Gedachten over het verleden of de toekomst schakel je uit. Je leert niet te oordelen over jezelf. Kleuters zijn van nature heel mindfull. Kinderen schijnen dit te verliezen ergens in de loop van groep 3. Ze worden zich dan meer bewust van de mensen om zich heen en hun plek in de groep. Voor beide groepen kan meditatie of mindfulness rustgevend zijn.

Hoe werkt meditatie in de klas?

Terug naar overprikkelde kinderen. Er is iets voor te zeggen om meditatie toe te passen in de lessen op school. Als onderdeel van een schooldag. Bijvoorbeeld in een kringgesprek, of na terugkomst van een pauze. Of juist als dagafsluiting. De oefening die mijn dochter deed op school was een duidelijk voorbeeld van meditatie.  En deze is ook uitermate geschikt voor kleuters en jonge kinderen. Vooral erop gericht om de geest wat tot rust te brengen. Je hebt er geen gymzaal voor nodig.

Het kan ook zittend op een stoel. Even terug naar de basis, concentreer je op de ademhaling. Hiervoor kun je bijvoorbeeld gebruik maken van ingesproken oefeningen van Mindfulkids. Dit geeft kinderen de mogelijkheid om tot rust te komen, een ruzie met een medeleerling of stress voor een toets los te laten en ontspannen op de stoel te zitten. “Als leerlingen gewend raken aan aandachtsoefeningen zullen ze er vanzelf vaker naar gaan vragen. Ze kunnen dan zelf verantwoordelijk worden voor hun gevoel en gedrag”, zegt Hélene van Oudheusden van Mindfulkids.

Mindfulness op school: oefen het in kleinere groepen.

Zoals gezegd worden kinderen vanaf groep 4 zich bewuster van hun omgeving. Het ‘leven in het moment’ wordt minder vanzelfsprekend en ze worden geconfronteerd met verwachtingen en prikkels uit diverse hoeken. Dat kan een goed moment zijn om mindfulness te introduceren. Rustmomenten zijn daarbij cruciaal. Kinderen kunnen al op jonge leeftijd leren hun aandacht terug te brengen naar het hier en nu. Wel moeten docenten er rekening mee houden dat het in een grote groep best lastig kan zijn. Zeker wanneer de kinderen wat ouder zijn. Kindertrainer mindfulness Hans Streng zegt hierover: “Grofweg een derde van de kinderen krijgt de ontspanning waar je op hoopt. Een derde zegt niet mee te doen, maar doet dit stiekem wel. Weer een derde doet niet mee en fungeert zelfs al stoorzender.” Kleine groepjes van maximaal 10 kinderen werkt volgens hem beter als je er een les aan wil besteden.

Thuis mediteren met je kinderen

Natuurlijk zou het mooi zijn als kinderen op school dagelijks meditatieoefeningen zouden doen. Of lessen kregen in mindfulness. Maar ik realiseer me ook dat dit (nog) niet voor alle scholen is weggelegd. En dat er veel ligt op de bordjes van de leerkrachten in Nederland. Waarom niet thuis beginnen dan? Want daar heb ik maar twee kinderen rondlopen. Dat is een overzichtelijk groepje. Afgelopen weekend bracht ik mijn voornemen direct in de praktijk. Oudste dochter kon niet slapen. Haar zusje was voor de verandering direct in slaap gevallen en daar raakte ze gefrustreerd van.

Ze dacht alleen maar aan nare dingen en was bang dat ze nachtmerries zou krijgen. ‘Piekergedachten’ dus. Daar kon ik wel wat mee. “Doe maar net alsof je die boze heksen waar je aan denkt op een wolkje kunt zetten en blaas ze weg. Elke keer als ze weer komen blaas je het wolkje weg. Het maakt niet uit hoe vaak ze terugkomen. Je kunt ze steeds opnieuw wegblazen.” Dat vond ze een goed plan. Ik heb niets meer gehoord. Ze sliep binnen tien minuten. En ik zocht op internet naar een boek met meer praktische oefeningen. ‘Stilzitten als een Kikker’ is het geworden. Waarschijnlijk kan ik er zelf ook nog veel van leren.

 

Wat vind jij van meditatie voor kinderen? Wat zijn jouw ervaringen hiermee? We horen het graag in de comments!