Het verleden is nog niet voorbij. “No matter where we are, we are here,” las ik. We bezochten in Kaapstad twee musea over de apartheid die Zuid-Afrika kapot maakte. Een werkelijkheid die zogenaamd ‘voorbij’ is, maar ondertussen nog lang niet weg. Ik ben op veel van dit soort herdenkingsplekken geweest, van Auschwitz tot de Killing Fields tot Ground Zero en elke keer stel ik mezelf dezelfde vraag: is dit werkelijk voorbij?
Zijn we als mensheid beter geworden? Hebben we al iets geleerd? Aan de oppervlakte natuurlijk wel: er zijn verdragen en regels en rechten. Godzijdank. Maar daaronder? Maken we écht geen onderscheid meer tussen ‘wij’ en ‘de ander’? Gebruiken we écht geen systemen en taal meer om anderen te ontmenselijken? Vinden we écht dat ieder mens vrij is om te leven waar en zoals ie wil? Geloven we écht niet meer dat zoiets als ‘ras’ überhaupt bestaat? Staan we écht gezamenlijk op tegen haat, onverdraagzaamheid, discriminatie en uitsluiting? Daar durf ik geen ja meer op te zeggen.
Het verleden is nog niet voorbij. Het is er vandaag. En als we niet beter worden als mensheid, is het ook onze toekomst.
