Stop met leven in het verleden: waarom het je niet hoeft te blijven achtervolgen?

Het verleden loslaten, kan dat wel?

Het verleden kan je soms jaren later nog in de weg zitten. Je hebt bijvoorbeeld last van verlatingsangst omdat je vroeger niet de liefde van je ouders kreeg die je nodig had. In vriendschappen en relaties zit dat je nu nog steeds soms dwars. Je wilt er graag van af, vrijer leven en je verleden in een doosje achter slot en grendel stoppen. Maar gaat dat wel? 

Over het verleden loslaten hoor je allerlei dingen. Denk aan:

• “De bagage van vroeger sleep je altijd in een rugzak met je mee.”
• “Alles wat je hebt meegemaakt, heeft je gemaakt tot wie je bent.”
• “Het is gebeurd. Laat het toch gewoon los!”
• “Joh, leef in het nu! Vergeet wat er toen is gebeurd!”

Ook tijdens de live-dagen van Miracle Roadmap horen we veel van dit soort uitspraken over stoppen met leven in het verleden. Deelnemers worstelen regelmatig met lastige gebeurtenissen uit hun verleden en vragen zich af wat nu de beste manier is om ermee om te gaan.

De ene persoon vindt dat je je verleden onmogelijk achter je kunt laten. De ander vindt dat je vooral moet doen alsof het er niet is geweest. 

In onze ogen ligt de waarheid ergens daartussenin. Je kunt niet doen alsof dingen nooit zijn gebeurd. Maar je hoeft ook niet voortdurend stil te staan bij wat er vroeger was, als dat nu niet meer speelt. Voor ons gaat het erom dat je de hoop op een beter verleden opgeeft. Je hoeft het niet weg te maken. Nee, je staat je rouw toe en accepteert dat niet alles is gelopen zoals voor jou goed was geweest. Juist door die acceptatie hoeft het je nu niet meer in de weg te zitten.

Acceptatie in plaats van frustratie

De manier om niet meer te leven in het verleden, is accepteren dat je dit verleden hebt gehad. Inclusief misschien de liefde die ontbrak. Jij die niet voor jezelf durfde op te komen. Een vervelende baan waar je te lang in bent blijven plakken. Dingen die tegen je zijn gezegd en die je onzeker maakten. Pas door die acceptatie zal je ontdekken dat het verleden je niet hoeft te achtervolgen.

Dat betekent niet dat je nooit meer last hebt van je verleden en dat je nooit meer getriggerd wordt door patronen of herinneringen aan toen. Het betekent dat je stopt met peinzen over “Wat als het anders was geweest?”. Het was zoals het was. Dat is soms mooi, soms pijnlijk, soms ronduit afschuwelijk. Maar het was wat het was.

Het kan anders: je verleden hoeft je niet te achtervolgen

Als je merkt dat je nog veel met het verleden bezig bent, is het goed om dit te beseffen:

Je kunt er niets aan veranderen. Of jij er nu dagelijks bij stilstaat of er je schouders over ophaalt, het verleden zal er niet anders door worden. Het is tenslotte al gebeurd. 

Het verleden bestaat alleen uit gedachten en interpretaties die je aan herinneringen hebt gekoppeld. Je zit nu niet in de situatie waarin je toen zat. Je kunt er wel nog naar kijken door de bril van alles wat het bij je oproept. Je denkt terug aan de pestkoppen op school en voelt woede als je jezelf daar machteloos ziet staan. Het roept verdriet op en een gevoel van klein zijn. Die gedachten komen automatisch. Ze gaan over wat die gebeurtenissen (of de herinneringen eraan) met terugwerkende kracht met je doen. 

Goed om jezelf steeds in te prenten: het verleden is niet nu. Je hoeft er nu niets mee. Kijk of je oordeelloos kunt kijken naar gebeurtenissen. Kijk wat je in jezelf opmerkt als je er niet ‘goed’ of ‘fout’ aan koppelt. Als je niet denkt in ‘Wat als het anders was geweest?’, maar als je enkel bekijkt wat er was. 

Wat blijft er dan over? Puur een observatie. En liefde en zachtheid. Oké, ik was een klein kind. Die persoon zei dit tegen me. Kun je liefde voelen voor wie je toen was? Kun je ook liefde voelen voor de ander?

Blijf niet in het verleden leven, keuzes maak je nu

Wat je hebt meegemaakt, is niet bepalend voor het nu. Vaak kijken we door een bril van het verleden naar situaties in het nu. Je had bijvoorbeeld vroeger een dominante moeder. Zodra zij boos op je werd, kromp je ineen en durfde je je mening niet meer te geven. Maar dat betekent niet dat je in situaties van dominantie of boosheid nu hetzelfde hoeft te reageren.

Je bent niet meer wie je toen was. Je hebt nieuwe ervaringen opgedaan en bent sterker geworden. Bovendien zijn de mensen in het nu niet de mensen van toen. Je baas reageert niet hetzelfde als je moeder vroeger deed. De angst daarvoor is enkel jouw bril op de wereld die je aan die gebeurtenissen hebt overgehouden. Gelukkig kun je een bril altijd afzetten.

Besef dat situaties los van elkaar staan. De situatie in het nu heeft niets te maken met hoe dingen vroeger gingen. Elke situatie staat op zichzelf. Probeer ze ook zo te zien. Stop je bril in je zak en kijk anders naar het nu.

Jij kunt besluiten om nu anders te reageren. 

• Je kunt als iemand over je grenzen heen gaat aangeven dat je dat niet fijn vindt, ook al durfde je daar vroeger niets van te zeggen.
• Je kunt nu tegen verwachtingen van anderen ingaan, ook al was je lange tijd een grote pleaser.
• Je kunt het podium pakken en van je laten horen, ook al werd je vroeger gezien als die stille persoon. 

Vergeef jezelf, vergeef de ander

Met boos blijven over vroeger schiet je weinig op. Groeien begint met vergeven. En nee, schiet nu niet direct in de “Ja maar”-stand. Iemand vergeven betekent niet dat je dingen goedkeurt of zegt “Het was niet erg”. Vergeven doe je niet voor de ander; je doet het voor jezelf. 

Oprah Winfrey zegt daarover: “Vergeven is het opgeven van de hoop dat het verleden anders geweest kon zijn”. 

Je kunt pas het leven leven waar jij blij van wordt, als je jouw pijn uit het verleden je niet dagelijks meer laat verlammen. Vergeven betekent besluiten dat gebeurtenissen van toen nu geen impact meer op je hebben. 

Het verdriet, de woede of zelfs de wraak die jij bij je verleden voelt, veranderen de situatie niet. De ander ervaart die gevoelens vaak niet; alleen JIJ lijdt eronder, terwijl je vroeger ook al hebt geleden. 

Dus: stop met leven in het verleden

Zolang je blijft leven in het verleden, geef je de kwetsing van vroeger de macht over je. Het begint met je aandacht richten op wat er nu is. Als je al die interpretaties en extra lagen van je herinnering aan een situatie afhaalt, wat blijft er dan over van de situatie waarin je nu zit? 

Bijvoorbeeld: mijn leidinggevende heeft kritiek omdat ik een fout heb gemaakt. Dat is het. Niets meer, niets minder. Je leidinggevende zegt niet dat je slecht bent in je werk, dat je niet hier mag zijn, dat je geen leuk mens bent, dat je ontslagen wordt… Pel alle lagen af die er niet nu in het moment zijn. 

Die lagen gaan over vroeger. Je hebt ze in al die jaren opgebouwd. Maar je hoeft ze niet mee te nemen in het nu. Door te doorzien hoe triggers van toen je nu prikkelen én door te ervaren dat je het zonder ze kunt stellen, zal je één ding merken:

Je pijn van vroeger hoeft je niet altijd te achtervolgen. Voel de pijn, erken het en kijk met liefde naar jezelf en de ander. Maar besef ook: dit was toen, nu is nu.

Leef zoals jij wilt, pak de regie!

Heb jij regelmatig last van leven in het verleden? Merk je dat gebeurtenissen van vroeger je in de weg zitten? Gun het jezelf om weer vrijuit te leven en te ontdekken wat het leven voor je in petto heeft. Als jij er maar voor openstaat, ben je tot meer in staat dan je denkt en kun je jouw kijk op het leven én de inrichting daarvan veranderen. Ook na al die jaren!

Nieuwsgierig? In ons 16-weekse programma reizen we samen langs de vier belangrijkste gebieden voor een gelukkig leven: gezondheid, relaties, werk en geld. Je gaat ontdekken wie jij bent, wat je echt wilt en hoe je stappen daarnaartoe zet. Ontdek of Miracle Roadmap bij jou past en schrijf je in of vraag gratis en vrijblijvend een adviesgesprek aan.