Moederwond: hoe herken je dit bij jezelf en wat kun je eraan doen?

Wat is de moederwond?

De moederwond betekent dat je je (onbewust) door je moeder afgewezen hebt gevoeld en daardoor al op jonge leeftijd hebt geleerd dat je je moet opofferen om liefde te krijgen. Of dat er iets mis met je is en dat je daarom veel moet geven. Omdat je je dit gedrag al op jonge leeftijd eigen hebt gemaakt, kan dat patroon heel lang doorwerken. Ook als je volwassen bent. Deze loyaliteit aan je moeder kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat je jezelf klein houdt, vaak de verantwoordelijkheid neemt of niet voor jezelf durft te kiezen.

Hoe ontstaat een moederwond?

In de vroege jeugd zijn kinderen erg afhankelijk van hun moeder. Je kijkt naar je moeder om te beoordelen of dingen veilig of onveilig zijn, of je gezien wordt of niet en of er liefde is. Dit is ook de fase waarin je leert om met verbinding en (on)veiligheid om te gaan. Als je moeder bijvoorbeeld emotioneel of fysiek onbereikbaar was of veel stress had, dan kan dat jou een onveilig gevoel geven. Ook later in je leven. De overtuigingen die je in die tijd leert over verbinding en veiligheid, spelen ook in je volwassen leven een rol. 

Hoe herken je de moederwond bij jezelf?

Dit zijn een paar kenmerken die je misschien bij jezelf herkent als je een moederwond hebt:

• Je hebt vaak het gevoel dat er iets mis met je is.
• Je durft niet alles uit jezelf te halen, bijvoorbeeld omdat je het gevoel hebt je klein te moeten houden of vanwege faalangst of angst voor de meningen van anderen.
• Je vindt grenzen aangeven lastig en komt vaak niet voor jezelf op.
• Je vindt het moeilijk om ruimte in te nemen en bijvoorbeeld jouw mening te geven.
• Je hecht onbewust veel waarde aan bevestiging van je moeder. Pas als je voor haar goed genoeg bent, heb je het voor jouw gevoel goed gedaan.
• Je hebt veel last van jezelf vergelijken met anderen.
• Jij bent vaak degene die veel moeite doet om mensen op hun gemak te stellen, de sfeer in een groep of relatie goed te houden, etc.
• Misschien heb je ook last van bindingsangst of verlatingsangst. Vaak komt dit soort relatie-angst voort uit een ongezonde hechting in de relatie met je moeder.
• Je focust regelmatig op dingen die je niet kunt, die niet goed gaan of die je niet hebt in plaats van op het positieve.

Hoe uit het zich in moeder-kindrelaties?

Verder werkt de moederwond vaak door in het contact tussen jou en je moeder. Er is sprake van een soort “verstrengeling” die met name jou in de weg zit. Dit ontstaat doordat je moeder haar eigen pijn niet heeft geheeld. De moederwond kan zich bijvoorbeeld op deze manieren uiten:

• Gesprekken met je moeder kosten je veel negatieve energie. Je moeder komt vaak met haar negatieve emoties bij jou.
• Je hecht veel waarde aan de mening en goedkeuring van je moeder. Als je weet dat zij ergens niet achter staat, voel je weerstand om er toch voor te gaan. 
• Je moeder vindt het lastig als je je onafhankelijk van haar opstelt.
• Je hebt moeite om de problemen van je moeder bij haar te laten en daar niet zelf in meegezogen te worden.
• Je moeder vindt haar mening over jouw leven (over je relaties, woonplaats, werk, etc.) belangrijk en wil het liefst controle uitoefenen op hoe jij je leven inricht.
• Je moeder wil jouw kritiek op haar moederschap niet horen. Het raakt haar zo diep dat een constructief gesprek daarover nauwelijks mogelijk is.
• Je moeder heeft regelmatig kritiek op jou en op de keuzes die je onafhankelijk van haar maakt.

Goed om te weten: de moederwond kan ook spelen als je moeder er niet meer is of als zij geen rol meer in je leven speelt. En je kunt de moederwond ook helen als je moeder niet meer in je leven is, als zij niet bereid is naar zichzelf te kijken of als je haar helaas bent verloren.

Helen van de moederwond: hoe pak je dat aan?

Het helen van de moederwond is belangrijk voor jezelf én voor de generaties na jou. Een moederwond kan door een transgenerationeel trauma ontstaan. Je moeder sleept de pijn van haar moeder met zich mee; jij neemt dan weer de pijn van je moeder over. Als jij aan de slag gaat met heling van de moederwond, voorkom je dat ook volgende generaties dit trauma dragen. 

Ook voor jezelf is het belangrijk om hiermee aan de slag te gaan. Heling van je moederwond helpt je om minder last te hebben van schuldgevoel, vaker ruimte in te nemen en je eigen pad te durven gaan doordat je je uit de verstrengeling los wrikt.

Dit zijn 4 tips om je moederwond te helen.

1. Onderzoek je moederwond

Wat levert jou pijn op? Wat triggert je? Tegen welke patronen loop je aan? Hoe kun je die herleiden tot vroeger en tot de relatie met je moeder? Zodra je je moederwond begrijpt, wordt het makkelijker om die te helen. 

Vaak kun je de moederwond ook herkennen in liefdesrelaties. Een liefdespartner is vaak een enorme spiegel van de hechtingsstijl die jij hebt gehad. Dat is soms confronterend. Maar probeer de spiegel niet uit de weg te gaan. Kijk erin en praat erover. Hoe beter je jouw patronen snapt en weet waar ze vandaan komen, hoe meer handvatten je hebt om ermee af te rekenen.

Heb jij bijvoorbeeld veel last van verlatingsangst? Dan kan dat komen doordat je moeder vroeger regelmatig niet fysiek of emotioneel aanwezig was en je destijds leerde dat mensen nooit vanzelfsprekend voor altijd bij je zijn. Zodra je doorziet dat dit een angst van vroeger is, niet een angst van nu, wordt het makkelijker om er in het nu mee te dealen.

2. Doorvoel je pijn in plaats van ervan weg te lopen

Door emoties toe te laten in plaats van weg te stoppen, kun je afstand nemen van je volautomatische vluchten-vechten-bevriezen-reactie komen. 

Stel: jij hebt last van pleasegedrag omdat je vroeger merkte dat je pas liefde kreeg als je deed wat de ander van je vroeg. Je eerste reactie als iemand nu iets vraagt, zal dan ook vaak zijn om mee te gaan met het verzoek. Maar probeer een stapje terug te zetten en eerst te merken wat je voelt. Voel je misschien spanning? Verdriet? Angst? Sta daarbij stil voordat je op de ander reageert. En doorvoel je emoties ook als je alleen bent . Stop de angst, het verdriet of de boosheid niet weg. Hoe stom en lastig dat soms ook is!

3. Ga aan de slag met familieopstellingen

Vind je het lastig om op te merken wat er precies speelt in jouw familielijnen? Of welk patroon jij hebt overgenomen? Dan zijn familieopstellingen een krachtige manier om patronen te doorzien en ze te veranderen. Met familieopstellingen maak je de patronen van eerdere generaties zichtbaar en vooral voelbaar. Het helpt je om niet boven je moeder te gaan staan, maar weer de rol van kind in te nemen. Deze krachtige werkwijze is dan ook een vast onderdeel van ons programma Miracle Roadmap.

In een ander artikel vertellen we je meer over wat familieopstellingen zijn. Of lees wat familieopstellingen voor Iris hebben betekend.

4. Leer je moeder te vergeven

Een ander vergeven betekent niet dat je schadelijk gedrag goedkeurt of je eigen verdriet wegwuift. Het kan allemaal naast elkaar bestaan. Je moeder vergeven doe je niet voor haar, maar voor jezelf. Het gaat erom dat je de hoop op een beter verleden loslaat. Focussen op wat je liever anders had gezien, heeft geen zin. Het verleden is niet meer te veranderen. Probeer ondanks wat je hebt meegemaakt te focussen op waar jij nu nog invloed op hebt. 

Vergeving helpt je om minder te lijden onder wat er was en af te komen van oude emoties die je nu nog blokkeren. Je mag dan een moederwond hebben opgelopen. Die hoeft (gelukkig) niet de rest van je leven te bepalen. Zet stap 1 door te vergeven wat er was én wat er niet was, zodat je kunt focussen op een toekomst die anders is dan dat.

Meer over vergeven?

Een tijdje geleden bespraken we het onderwerp vergeven in de podcast. Luister die aflevering hier via Spotify of klik op de mediabalk hieronder.