Waarom niks doen zo moeilijk is – maar wel goed voor je

Verveling voelt vervelend

Nou ja, hoor ik je denken, ‘lekker stierlijk vervelen’ is niet echt de juiste omschrijving.  Vervelen voelt namelijk níet prettig! Je lichaam gaat tegensputteren; je gaat hangen. Je voelt je ongemakkelijk. Het gevolg? Binnen no-time ben je chagrijnig.

Vaak is dat het resultaat. Zeker in het begin. Maar ik kan je uit ervaring vertellen dat vervelen wel degelijk fijn kan zijn. Het is alleen de kunst om je hier écht aan over te geven. Pas dan krijg je weer inspiratie, werkt het verfrissend en krijg je zin om iets op te pakken of te doen.

Makkelijker gezegd dan gedaan? Ik ben het helemaal met je eens. Want ook al ben ik zelf voor het inlassen van verveelmomenten, het lukt mij lang niet altijd. En hierin het goede voorbeeld geven – bijvoorbeeld naar mijn kinderen toe  – lukt zeer zeker niet altijd.

Waarom niksdoen zo belangrijk is

Voor topsporters is niksdoen doodnormaal: dát zijn de uren waarop er eigenlijk het meest gebeurt. Tijdens het trainen breken ze genadeloos al hun spieren af, waarna er in de rusttijd nieuwe spiermassa wordt aangemaakt. Meestal méér massa bovendien dan ze daarvoor hadden. Sporters weten: je spieren groeien niet tijdens het trainen, maar tijdens het rusten.

Mooie metafoor voor het leven van normale niet-topsportende zielen als wij. Want inderdaad: ook bij ons gebeurt er vaak het meest tijdens het lanterfanten. De beste ideeën verzin je onder de douche, of in de hangmat. Kinderen maken de mooiste dingen als ze zich vervelen. En over veel Nobelprijswinnaars gaat het verhaal dat ze hun grootste inzichten kregen terwijl ze onkruid stonden te wieden of het gras aan het maaien waren.

Ondertussen beweegt de maatschappij zich precies de tegenovergestelde richting op. Internet en smartphones zorgen dat elke minuut zich steeds dwingender vult. Jonge kinderen worden van clubje naar clubje rondgereden en leren af zichzelf te vermaken. Wandelaars op de stoep in New York en Singapore blijken de afgelopen twintig jaar bijna dertig procent sneller te zijn gaan lopen. Je hoeft alleen maar het lijntje door te trekken om te zien waar dit uiteindelijk toe leidt: een totaal overspannen samenleving, die zichzelf in alle haast van binnenuit opblaast en ons daar allemaal in meeneemt.

Tijd is het meest kostbare bezit dat we hebben

Terwijl tijd misschien wel het meest kostbare bezit is wat we hebben. Want tijd veroorzaakt reflectie en reflectie veroorzaakt verbetering. Tijd veroorzaakt ontspanning en ontspanning veroorzaakt verbinding. Tijd veroorzaakt creativiteit en creativiteit veroorzaakt geluk. We zouden met elkaar onze tijd moeten legen, in plaats van vullen.

Geef het goede voorbeeld

Uit ervaring weet ik dat daden veel meer bijdragen aan opvoeding dan woorden. Doen waar je voor staat, maakt je integer. Practice what you preach! En dus ga ik dat doen. De eerstvolgende keer dat ik in een wachtkamer bij een tandarts, dokter of logopediste zit of in de wachtrij bij de bakker, bios of bieb sta, dan laat ik mijn telefoon uit. En wacht ik in stilte wat het moment me zal brengen. Volgens het interview van David en Arjan met Jan Geurtz is dat een mooie oefening om je eigen gedachten en gevoelens waar te nemen. Om er van een afstandje naar te leren kijken, als waarnemer. Ik kan nog meer doen, zoals het leegmaken van mijn agenda, mijn kinderen niet naar al die clubjes jagen, een stilteruimte inrichten op mijn werk, of tijd maken voor een wandeling of meditatie. Een andere grote uitdaging is het organiseren van een mediastille week voor jezelf, zonder Netflix of Facebook. En door op vakantie ook werkelijk offline te gaan. 

Het is de hoogste tijd voor het herwaarderen van het lanterfanten. Niksdoen mag best het nieuwe drukdrukdruk worden, zodat het niet je onmisbaarheid is die je status en zelfrespect geeft, maar juist je overbodigheid. Leg ‘m weg, die krant. Ga naar buiten. Het is tijd om niks te doen. Daar hebben we best een beetje haast mee.