Gedeelde smart is het halve werk, halve smart is een goed begin

De meest herkenbare vorm van PtG zijn ervaringsdeskundige hulpverleners. Mensen die hun leed in het helpen van anderen hebben getransformeerd. De jaren die mijn therapeute Irene heeft geleden onder haar eetstoornis en de strijd die zij daarna voerde om beter te worden, hielpen mij tien jaar later van mijn eetstoornis af. Het overwinnen van haar stoornis was de drijfveer om anderen te willen genezen. Ze wist hoe ik dacht, herkende de angsten, de dwang en perfectie.

Mensen met een eetstoornis zijn fantastische leugenaars en met dát inzicht prikte ze dwars door mijn zorgvuldig opgebouwde muur van controle en zelfbescherming heen. Dankzij haar lijden kon ik mijn lijden stoppen. Haar posttraumatische groei heeft mij een ander leven gegeven. Op mijn beurt kon ik een meisje met een eetprobleem een helpende hand bieden. Ik herkende haar worsteling, vertelde haar over mijn ervaring en dat er hulp is, die ze gelukkig heeft aangenomen. Weten dat je niet alleen bent is de eerste stap naar herstel.

Ik ga het hélemaal anders doen!

Misschien herken je het: een indrukwekkende ervaring die je doet besluiten dat het hélemaal anders moet! Dat is hoe posttraumatische groei (PtG) ook werkt maar dan met een dosis shit vooraf. Na het ervaren van een traumatische ervaring werkt PtG als opstap naar een verandering in je leven waarbij je bijvoorbeeld andere prioriteiten stelt, relaties verdiept/beëindigd of meer inzicht krijgt in wie je bent of waarom je bepaalde dingen doet of juist niet doet.

De bedenker van Star Trek bijvoorbeeld, Gene Roddenberry was piloot en overleefde een vliegtuigcrash. ‘Live long and prosper’ is hier op zijn plaats en hij besloot na de crash zijn sci-fi verhalen te publiceren in de hoop dat iemand het leuk zou vinden. Bedankt Gene, bedankt crash!

Ondanks de shit had ik het niet anders gewild

Posttraumatische groei staat niet gelijk aan verlossing van de ervaring. Herinneringen, pijn en verdriet om wat er gebeurd is kunnen, ondanks de positieve wending, nog steeds aanwezig zijn. Het verleden kan nou eenmaal niet zomaar gewist worden. Maar de groei zonder dat verleden niet kunnen plaatsvinden. Het is een positieve mentale omslag tijdens het proces van acceptatie en deze omslag draagt bij aan het helingsproces.

Posttraumatische groei heeft alles te maken met hoe je na een traumatische ervaring wakker wordt en het leven voor je ziet. Na mijn eetstoornis-traject kreeg ik later ook nog met een depressie te kampen en dat was één van de ergste ervaringen in mijn leven. En tóch had ik het niet anders gewild. Ik heb zoveel kunnen verwerken, ontdekt en vooral kunnen loslaten dóór die depressie en alles wat daar bij kwam kijken. Ik kan oprecht zeggen dat ik een beter leven heb gekregen door alle rottigheid die ik te verduren heb gehad.

Soms is iets mooier nadat het stuk is gegaan

Het omslagpunt tussen posttraumatische stress en posttraumatische groei is erg verschillend per persoon en hangt af van veerkracht, overtuiging en flexibiliteit. De Japanse kunstvorm Kintsugi is een mooie metafoor voor het leven na een traumatische ervaring. In deze techniek wordt gebroken porselein gerepareerd met een mengsel van lak en goudpoeder, waardoor het nieuwe object stevig in elkaar zit maar wel een totaal ander uiterlijk heeft.

Het voorwerp proberen te repareren zonder dit extra materiaal zal een instabiel en breekbaar object voortbrengen. Probeer je het leven ná een traumatische ervaring hetzelfde in elkaar te plakken als voorheen – met het risico dat je gebroken en fragiel blijft? Of accepteer je de brokken en creëer je een nieuwe, sterkere toekomst? Ben je slachtoffer of overlevende?

Groei komt in vele vormen. We hoeven niet allemaal hulpverleners te worden of de wereld te veranderen, maar een luisterend oor bieden en begrip tonen voor iemand die in een vervelende situatie verkeert kan voor die persoon een wereld van verschil betekenen.

Herken je dit of ken je iemand die dit moet lezen? Deel en reageer in de comments!