Relatie-angst: waarom jij daar last van hebt?

Waarom relatie-angst?

Vaak wordt gezegd dat je om twee redenen relatie-angst kunt voelen:

1. Je hebt bindingsangst: je vindt het spannend om je aan anderen te binden en daarmee niet meer onafhankelijk te zijn. Vaak kijk je in dit geval ook heel kritisch bij het kiezen van een partner. De lat ligt hoog.
2. Je hebt verlatingsangst: je bent bang dat de persoon met wie je een relatie hebt, je uiteindelijk verlaat. Ook dat kan je angst bezorgen om überhaupt een relatie te starten.

Vooral mensen met bindingsangst voelen vaak een sterke angst om nieuwe relaties aan te gaan. Ze zijn bang om hun vrijheid te verliezen, gekwetst te worden of teleurgesteld te raken door een diepere verbinding aan te gaan.

In onze ogen kun je ook op een andere manier kijken naar relatie-angst. Of je nu verlatings- of bindingsangst hebt, de oorzaak ligt vaak bij één, twee of drie “poorten van de liefde”. Die kunnen door ervaringen in het verleden of patronen bij jou op slot zitten. En ja, dan is liefde toelaten lastig. 

Geen zorgen: je bent er niet de enige in. Veel meer mensen dan je denkt, hebben op een of andere manier moeite om liefde toe te laten. Een relatie is natuurlijk de meest intieme vorm van liefde. Niet gek dat je dat spannend vindt!

De drie poorten van liefde

Goed, die liefdespoorten dus. Als jij relaties aangaan spannend – of zelfs doodeng – vindt, dan komt dat doordat één, twee of drie van de poorten van liefde bij jou op slot zitten. Soms potdicht, soms staan ze nog op een piepklein kiertje. Daardoor wordt de liefde moeilijk. Het voelt ingewikkeld, voorwaardelijk of zelfs pijnlijk. Dus ga je het deels uit de weg.

De drie liefdespoorten zijn:

1. Vrede hebben met je betekenisloosheid. Je hoeft niet zo nodig heel veel te betekenen, van alles te bereiken en voor anderen de wereld te zijn. Jij bent er oké mee dat je eventueel zelfs niets zou voorstellen. Oftewel: je kunt je ego aan de kant zetten. 
2. Vrede met je afhankelijkheid. Het is onvermijdelijk dat je het niet allemaal in je eentje redt. Dat hoeft ook niet. Je mag afhankelijk zijn van anderen. Je staat jezelf toe om op de schouder te leunen van een ander in plaats van altijd zelf degene te zijn die anderen een schouder biedt. Je mag je van jezelf kwetsbaar opstellen en ruimte innemen.
3. Vrede met je vergankelijkheid. Je bent oké met het idee dat uiteindelijk alles tijdelijk is. Je kunt accepteren dat je ooit doodgaat, dat dingen niet voor eeuwig blijven zoals ze zijn, en dat je niet weet wat de toekomst je brengt. Je bent er oké mee dat je bijvoorbeeld niet weet waar jullie over een jaar staan. Als jullie het nu maar leuk hebben.

Oké, waar gaat het dan mis?

Dat je relatie-angst voelt, komt vaak doordat je één van die relatie-poorten niet open durft te zetten. Je voelt nog geen vrede, maar hebt angst. De keerzijde van elk van die liefdespoorten is namelijk een van deze drie soorten angst:

1. Angst om je identiteit te verliezen. Je bent bang om niets voor te stellen, niet van betekenis te zijn of vergeten te worden. Daarom voel je heel sterk de neiging om zelf keuzes te maken en je eigen ding te doen.
2. Angst om kwetsbaar en afhankelijk te zijn. Jouw diepste angst is dat je ooit niets alleen zou kunnen. Dat je bijvoorbeeld afhankelijk wordt van een partner en keuzes moet voorleggen. Of dat je anderen tot last bent door dingen te vragen en niet meer die super(wo)man bent die geheel op eigen benen staat. Je weet dat kwetsbaarheid goed is en dat ook jouw issues er mogen zijn. Maar je durft er niet aan toe te geven.
3. Angst voor vergankelijkheid. Je diepste angst is dat mensen je uiteindelijk vergeten. Dat wat je doet, niet blijvend van betekenis is. En dat alles wat er nu is ooit voorbijgaat. Dat je relatie niet blijft bestaan of niet de vorm houdt die het nu heeft. Of erger nog: dat je je partner verliest. 

Als je dit zo leest, welke angst herken je dan bij jezelf? Er is er vast één (misschien twee of zelfs drie) die iets bij je raakt. 

Het goede nieuws? Het zijn stuk voor stuk poorten. Dat betekent dat liefde er heus weer doorheen kan stromen als je leert hoe je de deur weer open zet. Als je deze drie poorten van liefde opnieuw opent, dan kun je weer liefde geven en ontvangen.

Relatie-angst komt voort uit je ego

Vaak heeft relatie-angst te maken met de angst om jezelf te verliezen, te verliezen wat je nu hebt of niet meer die doet-het-allemaal-zelf-persoon te zijn. Elk van die angsten komt voort uit het ego. Je ego houdt de poort het liefst dicht. Je ego heeft namelijk overleven als grootste doel en scant daarom continu de wereld op mogelijk gevaar:

• Oh nee, als je nu een relatie aangaat, dan verlies je die misschien ooit weer. 
• Ja, nu hebben jullie het gezellig, maar wat als dat ooit niet meer zo is? 
• Nu heb je nog een vrijheid-blijheid-leven in je eentje, kun je dat wel houden als je een relatie aangaat?

Je hoort het: er is angst. Diepe relatie-angst. 

Hoe kom je van relatie-angst af?

Met relatie-angst kun je maar op één manier korte metten maken: door liefde toe te laten, hoe spannend je dat ook vindt. Dan kun je pas merken dat je diepste angsten niet hoeven uit te komen. Of dat ze misschien wel uitkomen, maar dat de liefde het waard is om de angst voor door te maken. 

Ja, je levert een stukje onafhankelijkheid in door liefde toe te laten. Het brengt ook spanning met zich mee. Maar je krijgt er ook veel voor terug: ruimte om kwetsbaar te zijn, het gevoel dat je het niet alleen hoeft te doen en een diepe connectie. 

Die angst doorstaan, is de weg die je te bewandelen hebt om meer verbinding te voelen. Om meer te zijn in de liefde die er nu is, los van wat de toekomst je brengt. Het brengt je een mooie relatie. Eentje waar je de angsten waarschijnlijk met liefde voor aangaat. In elke betekenis van die zin.