Verantwoordelijkheid nemen

Ik heb maar even opgezocht wat trots precies betekent. Trots is een positieve emotie als reactie op een individueel succes zoals het bereiken van een doel. “Impliceert verantwoordelijkheid”, stond ook nog in de definitie. Vooral het laatste deel wekte mijn interesse. Je voelt je natuurlijk pas trots als je het gevoel hebt, er zelf aan bijgedragen te hebben. Als het door jouw eigen acties of toedoen komt dat je succes hebt. Best logisch. 

Hier zou nogal eens de oorzaak van het probleem kunnen liggen. Zelf heb ik namelijk vaak het gevoel dat ik niet zo veel voor iets heb gedaan. Bijvoorbeeld mijn studie die mij te makkelijk afging – op de scriptie na. Het behalen van het diploma voelde echt niet als een grote prestatie. Ik had ook maar een 7,8 (volgens mij) dus niet echt bijzonder of trots waardig. En daar hebben we een tweede stoorfactor te pakken: perfectionisme.

Perfectionisme is de duivel

Het kan altijd beter, sneller, hoger, lager… perfectionisme is echt de duivel. Je kunt nog zo je best doen, voor een perfectionist is het nooit goed genoeg. Ik betrap mezelf er regelmatig op. Zó zonde. Je doet ontzettend veel moeite maar omdat je lat op onbereikbare hoogte ligt, haal je hem alsnog niet. Of omdat je verwachtingen simpelweg niet realistisch zijn. Vervolgens interpreteer je het als falen en ben je dus niet trots op jezelf. 

Gelukkig bepaal je (meestal) zelf hoe hoog je de lat legt. Dus als je je bewust bent van de perfectionistische duivel in jezelf, kun je het een beetje bijsturen. Eer het kleine en stap voor stap zijn goede motto’s. Gezonder eten hoeft namelijk niet te betekenen dat je opeens veganist wordt. Biologisch vlees en meer groenten is ook een vooruitgang. Door kleinere doelen te stellen, vergroot je de kans op succes en dus ook op een trots gevoel. Dat werkt trouwens ook met beslissingen zo.

Uit onderzoek blijkt dat satisficers (mensen die beslissen zodra iets aan hun criteria voldoet) veel gelukkiger zijn dan maximizers (mensen die zoeken naar de perfecte oplossing). Door je criteria en doelen helder te hebben, kun je makkelijker bepalen of je ze hebt gehaald en er dus reden is voor trots. Anders mis je het meetpunt. En dan geef je je innerlijke perfectionist veel te veel speelruimte.

Jong geleerd

Mijn eerste herinnering aan een gevoel van trots stamt uit een verhaal van mijn moeder. Als driejarige mocht ik alleen broodjes halen bij de bakker op de hoek. Midden in het centrum van Hamburg. Het was eind jaren 70, blijkbaar kon dat toen nog. Apetrots was ik volgens haar. Rond mijn vierde verhuisden we naar een buitenwijk. De lokale bakker was te ver weg dus daar ging mijn nieuw verworven zelfstandigheid. En volgens mijn moeder kreeg mijn zelfvertrouwen daardoor een behoorlijke deuk. Niet zo gek. Trots is een belangrijk aspect van zelfvertrouwen dat je gedurende je kinderjaren ontwikkelt. Eigenlijk kun je het zien als een uiting van zelfliefde en eigenwaarde.
Trots zijn is een soort blijdschap, je bent tevreden met jezelf. Met wat je hebt gedaan of bereikt, met wie of hoe je bent. Want je mag natuurlijk ook gewoon trots zijn op dingen waar je niets voor hoefde te doen, die je gewoon cadeau kreeg. Je nationaliteit bijvoorbeeld, brede schouders of dat je creatief of attent bent. 

Wil je oefenen met trots voelen, probeer eens een van deze vijf tips:

1. Wanneer voelde je wel trots

Denk aan momenten terug wanneer je je trots voelde. Ook al was dat maar een klein beetje. Misschien had je iets nieuws geleerd, waren anderen trots op je of iets engs hebt gedaan zoals een solo zingen. Het helpt te begrijpen waarom je trots was zodat je het in de toekomst kunt herhalen.

2. Try before you die

Doe dingen die je eng vindt. Het gevoel dat je jezelf hebt overwonnen, zorgt vaak voor een trots gevoel. Net als nieuwe dingen leren.

3. Ik ben trots op…

Maak een lijst met alle dingen waar je trots op zou mogen zijn. Ook al ben je het niet. Doelen die je hebt bereikt, successen die hebt behaald maar bijvoorbeeld ook dat je mooi haar hebt. Gebruik letterlijk de woorden ‘ik ben trots op mezelf omdat..’ Een variatie is deze oefening uit de psychotherapie: schrijf elke dag 1-3 redenen op waarom je trots bent op jezelf. Voor beide oefeningen geldt: fake it ‘til you make it.

4. Beloon jezelf

Doelen bepalen helpt om je trots te voelen omdat je kunt bepalen of je iets hebt gehaald. Bedenk dan echter ook meteen wat je beloning is als je je doel hebt bereikt. Zo geef je jezelf een schouderklopje.

5. Deel je successen

Vaak is het makkelijker om trots te zijn op anderen dan op jezelf. Spiegelen is een manier van leren dus als je van iemand anders gespiegeld krijgt dat die trots op je is, kun je het zelf wellicht ook wat beter voelen.

Waar ben jij trots op? Leuk als je het met trots met ons deelt!

Meer weten over de programma’s van 365 Dagen Succesvol?

David & Arjan zijn 365 Dagen Succesvol gestart met een missie: samen maken wij van Nederland het gelukkigste land. Nederland kan hiermee een voorbeeld zijn voor de rest van de wereld. Om dit te bereiken, hebben ze 10 jaar geleden de krachtige 365-methodiek ontwikkeld waar inmiddels tienduizenden mensen mee aan de slag zijn gegaan. 

365 Dichtbij is hét gloednieuwe programma met hoogtepunten uit 10 jaar 365 Dagen Succesvol samengebracht in één krachtig programma. Het is gebaseerd op de succesvolle methodiek en is gericht op het ontdekken wie je écht bent, wat je wilt en hoe je keuzes maakt die bij je passen. Daarbij komen alle zaken die in je leven spelen voorbij. Van je (mentale) gezondheid, tot je (liefdes-)relaties, je werk en je financiële situatie. Je ervaart stap voor stap hoe je jouw persoonlijke dromen en doelen bereikt. Gemiddeld gaven deelnemers van 365-programma’s hun leven een 5,5 aan het begin. Aan het eind gaven ze hun leven een 8,8 gemiddeld! Wil jij ook resultaat? Ga er dan voor en lees hier meer over 365 Dichtbij.