De recensies stroomden binnen: één ster, schande, nooit meer hier kopen. Een ogenschijnlijk klein voorbeeld, maar een dat symbool staat voor een groter probleem: we leven in een empathie-crisis.
Het lijkt alsof onze collectieve tolerantie voor de imperfecties van anderen verdampt is. De reacties op Paarse Vrijdag zijn daar een schrijnend voorbeeld van. Een dag bedoeld om inclusiviteit te vieren, wordt overschaduwd door haatvolle opmerkingen online.
Of neem de schrijnende beelden uit oorlogsgebieden: in plaats van de focus te leggen op menselijk leed, worden kampen gevormd, beschuldigingen geslingerd, en wordt medemenselijkheid ingeruild voor onbuigzame standpunten. Hetzelfde zien we bij vluchtelingen, die vaak worden gereduceerd tot cijfers in plaats van mensen met dromen, angsten en verdriet.
Het is verleidelijk om naar anderen te wijzen, de schuld te leggen bij “de maatschappij”, “de politiek” of “sociale media”. Maar als we eerlijk zijn, zijn wij allemaal een beetje schuldig.
Wie heeft zich niet schuldig gemaakt aan een venijnige opmerking, een harde beoordeling, of een snelle veroordeling? Het kost geen moeite meer om iemand volledig af te schrijven op basis van één misstap. Het is alsof we vergeten zijn dat we allemaal menselijk zijn – en dat ‘menselijk’ zijn nu eenmaal betekent dat je fouten maakt.
Hoe keren we dit tij?
Het antwoord is even simpel als moeilijk: mildheid.
Mildheid voor de ander, maar ook voor onszelf. Want vaak komt onze hardheid voort uit onze eigen angsten, onzekerheden, en het gevoel dat we perfect moeten zijn. Wanneer we onszelf toestaan om imperfect te zijn, openen we de deur om anderen dezelfde ruimte te geven.
Daarnaast begint empathie bij luisteren. Echt luisteren. Niet om te reageren of te overtuigen, maar om te begrijpen. Het betekent dat we ons in de schoenen van de ander proberen te verplaatsen, zelfs als we het fundamenteel oneens zijn. Het betekent ook dat we ons afvragen: wat drijft de ander? Wat zit er achter die harde woorden of dat gedrag?
En misschien wel het belangrijkste: gun elkaar wat.
Gun die ondernemer de kans om zijn fout recht te zetten. Gun die leraar de mogelijkheid om ook mens te zijn. Gun die politicus, hoe onhandig soms ook, de ruimte om te leren en te groeien. Gun elkaar, kortom, wat mildheid.
Want als we blijven vasthouden aan de harde oordelen en verwijten, verliezen we uiteindelijk niet alleen onze empathie, maar ook onze menselijkheid. En wat blijft er dan nog over?
Een column van Arjan Vergeer. Oprichter 365 Dagen Succesvol.
