Wat goed dat ze er aandacht aan besteden, dacht ik meteen. Tegelijkertijd dacht ik ook, wat jammer dat het nodig is. Maar het is nodig. Dat blijkt wel uit de verhalen van volwassenen die als kind werden gepest en daar nog steeds last van hebben. Als je al op zo’n jonge leeftijd wordt gekleineerd en buitengesloten wat doet dat dan met je zelfbeeld? Vroeger stopte het pesten vaak op het schoolplein, maar tegenwoordig gaat het 24 uur per dag door. Online pesten is een nieuw probleem waar veel jongeren mee worstelen. Hoe voelt dat als er 24 uur per dag nare berichten binnenkomen op je telefoon? Dan moet je wel stevig in je schoenen staan.
Gevoelstaal bij kinderen stimuleren
Wat opvalt in de filmpjes die ik online bekeek van pubers die gepest werden door anderen was dat ze zelf ook besloten om te gaan pesten. Als reactie. Het is een negatieve spiraal die in stand blijft. Terwijl ik bezig ben artikelen te lezen over het onderwerp ‘pesten’ stuit ik op een antipestprogramma uit Finland (KiVa). Eén zin uit dit programma die blijft hangen is: “Stimuleer kinderen tot het ontwikkelen van een gevoelstaal”. Daar ligt de sleutel volgens mij. Als je als jong volwassenen in staat bent aan te geven wat jij voelt dan ontstaat er communicatie. In plaats van verwijtende opmerkingen terug te maken, of ook te gaan pesten. Contact maken met anderen door je gevoel te uiten. Natuurlijk is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan. Maar zou het niet mooi zijn als leerkrachten in Nederland de ruimte kregen om dit aan kinderen en jong volwassenen te leren?
Ruimte in het onderwijs voor verbinding
Een week tegen pesten is goed, maar voelt tegelijkertijd als een druppel op de gloeiende plaat. Veel scholen werken met antipestprogramma’s en regels op het schoolplein. Toch zou er wat mij betreft ook ruimte mogen zijn voor dagelijkse ‘verbindingslessen’. Hoe maak je vrienden als je geen kleuter meer bent? Als je buiten de groep valt? Als je niet lekker in je vel zit? Het fundament voor zelfvertrouwen komt voort uit het dagelijks contact dat kinderen met elkaar hebben. Opkomen voor jezelf, omgaan met groepsdruk, maar vooral ook respect hebben voor anderen. Kunnen we kinderen leren dat ieder ander kind op zijn of haar eigen manier goed is? Hoe zouden we zo’n les dan noemen. ‘Levensles’ misschien?
Respect voor anderen leer je (ook) thuis
De eerste schoolweken zitten er inmiddels op. De lesroosters zijn uitgedeeld, ouders van basisschoolkinderen hoorden wat hun kinderen allemaal gaan leren. Ik ben op onze school nog geen structurele ‘levenslessen’ tegengekomen. Gelukkig wel een ‘week tegen pesten’. Dat is alvast een begin. En uiteraard ligt er ook een taak voor mij als ouder om mijn kinderen te leren rekening houden met gevoelens van anderen. Onze dochters zijn nu drie en zes jaar. Leeftijden waarop kinderen elkaar nog zonder oordeel accepteren. Mijn dochter verwoordde het vorige week heel eenvoudig: “Als je vriendinnen wil maken vraag je gewoon: ‘Mag ik met je spelen?’ En dan ben je vriendinnen.” Kinderlogica. Ik ga er op toezien dat ze deze onbevangenheid vasthoudt en met respect blijft praten over andere kinderen en mensen.
Wist je dat 365 een eigen onderwijsproject (van onderwijsdruk naar onderwijsgeluk) heeft? Benieuwd wat 365 Dagen Succesvol Onderwijs precies is?