Wel of niet in relatietherapie?
“Is het huwelijk wel bedoeld voor altijd en eeuwig?”, stelt een vriendin die ik lang niet heb gezien. We lopen elkaar tegen het lijf op een feestje, zij en haar man zijn in relatietherapie. De sleur is erin geslopen, de lol is eraf. Ze vervolgt: ‘Het huwelijk is láng geleden vooral bedacht om monogamie te promoten en zo geen ziektes te verspreiden. En om rijke families aan elkaar te koppelen. Alleen: toen werden mensen niet zo oud als wij nu!’
Is het inderdaad een bijna onmogelijke opgave een huwelijk of relatie lang goed te houden? Psycholoog en relatietherapeut Erwin Smidt ziet niet het nut ervan hierover na te denken. Dat verschilt erg per persoon. Maar vooral: “’Gij zult dertig jaar bij elkaar blijven’, moet niet de norm zijn. Een relatie moet geen gewoonte worden, dáárover gaat het. Of je nu vijf, tien of dertig jaar samen bent.”
Relatie APK in de vorm van therapie
Hadden mijn vriendin en haar partner al veel eerder in therapie gemoeten? Vanwege het hoge aantal echtscheidingen gaan tegenwoordig zelfs stemmen op voor een huwelijks APK (Algemene Periodieke Keuring). Moeten we onze relatie onderhouden, net als onze tanden en de auto? Smidt is hier voorstander van. Hij merkt dat stellen te lang wachten voor ze bij hem komen. Problemen hebben zich dan al vastgezet en zie daar maar weer beweging in te krijgen. Ook ontstaan er vaak vaste, onuitgesproken patronen in een relatie die voor spanningen zorgen. De man die altijd alles regelt bijvoorbeeld, omdat hij zo snel en praktisch is. Zijn vrouw die zich hierdoor niet gezien en onderworpen voelt. Spreek je dit soort dingen tijdig naar elkaar uit, dan haal je de angel eruit. Let wel: “Relatietherapie werkt alleen als je allebei ‘ja’ ertegen zegt. Je komt ook altijd iets van jezelf tegen – oud zeer, een karaktertrek, niet altijd even leuk. Daar moet je wel voor open staan.”
Seks is overrated
Ok, maar zo’n relatie APK is nog niet de norm. Wat zijn signalen dat we in relatietherapie moeten? Smidt: “Als de intimiteit weg is. En dan bedoel ik niet seks, maar elkaars hand vasthouden, knuffelen, een kus geven bij thuiskomst, bij elkaar zitten. We hebben behoefte aan een relatie die veilig en vertrouwd is, daarin is door de jaren heen niet veel veranderd. Wij mensen denken rationele, logische wezens te zijn, maar in die aanrakingen zit de veiligheid en vertrouwdheid die we zoeken.” Seks is volgens hem niet onbelangrijk maar sterk overrated. Kleine intimiteit is uiteindelijk vele malen belangrijker.
Hoog eisenpakket
Een veel voorkomende reden waarom koppels bij Smidt komen, is dat ze ‘elkaar in de loop van de tijd zijn kwijtgeraakt’. Kinderen vragen heel veel van een relatie, en dan zijn er nog werk, hobby’s, familie en de vrienden. Misvatting is dat de relatie dit allemaal wel kan hebben. Zo ontstaat verwaarlozing en is er ineens die ander die wel aandacht voor je heeft. Daarbij hebben jonge stellen een bijzonder hoog eisenpakket voor hun levensgezel: iemand moet een goede partner, minnaar en ouder zijn, en ook zorgzaam, stoer, belezen, ga zo maar door. “Met deze hoge verwachtingen wordt ook de communicatie een stuk complexer.”
Ineens kussen
Relatietherapie had lang het stigma iets negatiefs te zijn. Daar moeten we vanaf. Zie het als investering, als een APK. Zeker in periodes waarin je neigt langs elkaar heen te leven. Bedenk tegelijk dat je partner niet alles in huis kan hebben. Zo lang zijn leuke eigenschappen er bovenuit prijken, je elkaar zomaar ineens kust en niet alles routinematig doet, ben je goed bezig.