Waarom zijn we ontrouw?
Een vriendin stuurde mij laatst de indringende én hoopgevende TEDtalk ‘Rethinking infidelity – a talk for anyone who has ever loved’ van de Belgische relatietherapeute Esther Perel. Een vriendin van mijn vriendin zit in een pijnlijke scheiding en om haar beter te kunnen steunen, was zij zich aan het verdiepen in waarom mensen eigenlijk vreemdgaan. Wat blijkt: vreemdgaan gebeurt zelfs in gelukkige relaties en in open relaties. Overspel is vaak een uiting van verlangen én van verlies. Mensen zijn ontrouw, omdat ze intens verlangen. Niet eens zozeer naar seks, maar naar zaken als je weer bijzonder voelen, autonomie, een emotionele band, vrijheid, vitaliteit, iets nieuws. Perel: “Als we de aandacht van een ander zoeken, zijn we vaak niet zozeer op zoek naar een andere persoon, maar meer naar een andere zelf.”
Waarom heeft vreemdgaan zo veel impact?
Vroeger was het huwelijk een economische instelling: je trouwde voor financiële zekerheid. Tegenwoordig trouwen we om romantische redenen: we zoeken één persoon die een eindeloze lijst behoeften moet vervullen: je wilt dat je partner je grootste minnaar is, je beste vriend, de beste vader, je vertrouweling, je emotionele maatje, je intellectueel gelijke. En dat jij zijn uitverkorene bent, uniek, onmisbaar, onvervangbaar, hét. Perel: “Ontrouw vertelt je dat je dat niet bent en is daarmee het ultieme verraad: het verbrijzelt de grootse ambitie van de liefde. Het bedreigt zelfs je zelfgevoel.”
Hoe kan je ontrouw in je relatie overleven, er zelfs sterker door worden? 5 stappen
De chaos die ontstaat als een affaire aan het licht is gekomen, geeft partners vaak ook gelegenheid om opener en eerlijker met elkaar te praten dan ze in al die jaren hadden gedaan. En dit kan leiden tot een vernieuwde relatie, met vernieuwd vertrouwen en zelfs vernieuwde passie. Er zijn vijf essentiële stappen:
Door degene die de verhouding had:
- Afbreken van de affaire
- Schuld bekennen en spijt betuigen dat je je partner pijn hebt gedaan. Pas dan kan vergeving beginnen.
- Beschermer van de relatie worden, zodat de ander zich weer veilig durft te voelen in de relatie en weer vertrouwen in je krijgt.De bedrogen partner:
- Ga dingen ondernemen waarmee je je gevoel van eigenwaarde terugkrijgt.
- Stop met graven naar vunzige, pijnlijke details (waar was je / met wie / hoe vaak / …?), maar ga onderzoekende vragen stellen. Esther: “Stel vragen die zoeken naar betekenis en motieven. Wat betekende deze verhouding voor je? Wat kon je daar uiten of ervaren wat je bij mij niet meer kon? Hoe was dat voor je om dan thuis te komen? Wat aan ons vind je van waarde? Ben je blij dat het is afgelopen?”
Is een affaire aan te raden?
Perel: “Verhoudingen hebben twee kanten: pijn en bedrog aan één kant, groei en zelfontdekking aan de andere. Ik raad het niet aan, maar ik denk wel dat er iets goeds uit kan komen. Dus wanneer een stel bij me komt nadat een verhouding aan het licht is gekomen, vertel ik ze vaak: Tegenwoordig zullen de meeste mensen hier in het Westen twee of drie relaties of huwelijken gaan hebben en sommigen zullen dat doen met dezelfde persoon. Jullie eerste huwelijk is over, willen jullie samen een tweede proberen?”
Eerlijk zijn naar jezelf
Ook al kwam er in mijn geval geen tweede huwelijk met dezelfde persoon, ik ben wel heel blij dat we de kans hebben aangegrepen om heel veel niet-gezegde dingen uit te spreken. Daardoor zijn we tegenwoordig oprechter en eerlijker tegen elkaar dan ooit. En dankzij die eerlijkheid durft hij mij – en anderen – weer te vertrouwen.
Hij is inmiddels gelukkig met iemand anders. En mocht ik weer een nieuwe relatie krijgen, dan zal ik mijn lessons learned zeker toepassen: eerlijk zijn naar mezelf en naar de ander over wat ik nodig heb, waar ik behoefte aan heb, wat ik mis. Bijvoorbeeld mijn behoefte aan autonomie en vrijheid serieus nemen.
Geïnspireerd worden om moedig te zijn
Ik heb hem deze blog laten lezen voordat het geplaatst werd, omdat ik het belangrijk vind ook hierin respectvol met hem om te gaan. Dit is tenslotte ook een beetje zijn verhaal. En ik vertelde dat ik het best spannend vind om mijn persoonlijke verhaal te delen: minder mooie kanten en acties van jezelf hou je meestal liever verborgen. Hij vroeg me waarom ik het dan wilde schrijven. Daar dacht ik even over na: omdat de persoonlijke, kwetsbare, eerlijke verhalen van andere mensen mij de moed hebben gegeven om eerlijk te worden naar mezelf en naar anderen. Dat heeft mijn leven zo’n positieve draai gegeven!
Ik hoop dat mijn verhaal anderen zal helpen hun moed te vinden om eerlijk te zijn over hun verborgen verlangens en gemis, naar zichzelf en naar hun partner. Dat ze daardoor hun relatie een positieve draai weten te geven. En dat we met meer compassie zullen kijken naar degenen die de affaire hebben. Ze niet te veroordelen, maar te vragen: Waarom had je dit nodig?
Heb jij ooit in een affaire gezeten of misschien was het juist je partner die er één had? We horen graag jouw ervaringen, tips en andere stappen die jou hielpen!
