In Nederland zorgen ongeveer 4 miljoen mensen langdurig en onbetaald voor iemand uit hun naaste omgeving. Dat kan een ouder, partner, kind, vriend(in) of buur zijn. Maar liefst 15% van deze mantelzorgers ervaart de zorg als ‘zwaar’ of ‘zeer zwaar’. Ze zijn overbelast.
Helaas kan ik daar over meepraten. Na 1,5 jaar mantelzorgen voor mijn vriend, belandde ik halverwege 2015 zelf met een fikse burn-out op de bank. En nog steeds ben ik niet hersteld. Met dikke oogkleppen op trapte ik in alle valkuilen die er maar waren. That’s me: als ik iets doe, dan ga ik er ook vol voor.
Ik mantelzorger?
Het is niet zo dat je op een dag opstaat en denkt ‘mantelzorger, dat heb ik als kind altijd al willen worden’. Het overkomt je. Iemand in je naaste omgeving wordt ziek en heeft dringend hulp nodig. En dus help je. Logisch toch? Helemaal als diegene bij je in huis woont, zoals je partner of kind. Net zoals ik, hebben veel mensen helemaal niet door dat ze aan het mantelzorgen zijn. Dat is meteen de eerste valkuil. En dan volgen in rap tempo de andere. En voor je het weet ben je overbelast.
De Florence Nightingale onder de mantelzorgers
Ik had oprecht het gevoel dat mijn toenmalige vriend het niet zonder mij zou redden. En dus deed ik alles voor hem: ik was zijn privéchauffeur en ging mee naar alle afspraken met vele specialisten. Ik had mijn eigen ‘tafeltje dek je’-service en rukte als een ware Florence Nightingale elke fles frisdrank uit zijn handen als hij de dop niet meteen open kreeg. Ik dacht niet eens na over de last die hiermee op mijn schouders kwam te liggen. En dat er meer mensen waren die dingen voor hem konden doen, kwam simpelweg niet in me op. Hoezo te zwaar? Ik was toch zijn vriendin en woonde met hem samen? Natuurlijk was ik degene die voor hem zorgde en niemand anders.
Ik ben toch niet ziek?
En dus zette ik langzaam maar zeker mijn eigen leven on hold. Ik skipte verjaardagen, zegde bioscoopbezoekjes af en in de sportschool was ik ook steeds minder te vinden. Want hoe kon ik iets leuks gaan doen als mijn vriend zich zo ellendig voelde? Hulp of steun vroeg ik niet. Mijn vriend was degene die ziek was, niet ik. Ik denderde vrolijk door.
Dat ik ondertussen zelf wel een mantelzorger kon gebruiken, had ik pas door toen ik zelf in een ambulance belandde met een heftige aanval van draaiduizeligheid. Ik was compleet uitgeput en overbelast.
Tips voor mantelzorgers
Gelukkig zijn er mensen zoals ik die laten zien hoe je dingen vooral niet moet aanpakken als mantelzorger. Ik deel dus graag mijn belangrijkste tips met jou:
- Maak die ander niet hulpeloos. Laat hem of haar de dingen doen die nog wél lukken.
- Deel de zorg met anderen. Negeer je ego; jij bent niet de enige die voor die ander kan zorgen.
- Blijf zelf dingen doen waar je energie van krijgt. Weg met dat schuldgevoel!
- Doe af en toe ook leuke dingen met degene voor wie je zorgt.
- Zoek steun bij andere mantelzorgers. Bijvoorbeeld via Mezzo of de Facebookgroep ‘Ik Mantelzorger?’.
Mijn belangrijkste les: een mantelzorger zorgt vooral goed voor zichzelf, maak het jezelf niet te zwaar en vraag om hulp waar nodig!
