Prognose: vijftien jaar eerder dood

Van alles wat de huisarts tegen me zei, over spuiten en prikken, diëten en meten, was het die wonderlijk nauwkeurige vijftien jaar die het hardst bij me binnenkwam. Ik zie mezelf nog zitten in zijn rommelige praktijk, een oenig skelet keek me aan naast het bureau. Ik zat te trillen in mijn stoel. Droge mond, rode ogen.  Of ik nog vragen had. Twaalf jaar oud was ik en oud genoeg om te ontdekken wat de normale levensverwachting van mannen in Nederland was – om daar meteen mijn eigen afgepakte vijftien jaar vanaf te trekken. 63 jaar word ik. Een jongetje met een deadline.

Het is best heftig geweest af en toe. Frustrerend als ik mijn bloedsuikers niet begreep. Of als ik niet mocht eten wat ik wilde. Schaamtevol als ik een gekke hypo kreeg en niet wist wat ik deed. Pijnlijk als mijn langetermijngemiddelde steeds slechter werd, ook als ik me keurig aan mijn dieet en insulineschema hield. Ik voelde de jaren wegglijden naar die 63 jaar, alsof er een prijs op mijn hoofd stond.

Toen ik op Facebook een foto zette van mijn tijd in het ziekenhuis meer dan 25 jaar geleden, zette ik erbij dat het inmiddels gelukkig goed gaat. Een tijdje terug zei mijn arts: je bloedsuiker is nu al een tijd zó goed, dat je inmiddels dezelfde kans op complicaties hebt als gezonde mensen. Je wordt net zo oud. Je bent net zo gezond. Vergeet die vijftien jaar.

Het perfecte moment voor een diagnose

Eén van de eersten die reageerden was mijn lieve collega Monique. Ze vertelde me haar eigen motto, dat haar hielp in de worsteling met haar longziekte: geloof de diagnose, maar niet de prognose. De rauwe simpele waarheid van die regel trof me. Ja! Dit gaat niet alleen over mijn ziek-zijn, dit gaat over de manier waarop ik mijn leven wil leiden.

Natuurlijk geloof ik de diagnose. Het is waardevol om de realiteit onder ogen te zien. Het is goed om te accepteren wat ik niet kan veranderen. Het is zelfs cruciaal om te omarmen wat op mijn pad komt, ook als ik het liever niet had gewild. Maar de prognose is iets héél anders, helemaal als je dit kunt zien als een metafoor die de medische hoek overstijgt. Elke prognose gaat over een toekomst die nog niet is gebeurd – en elke dag biedt ruimte om een keuze te maken.

Een groot deel van 2021 ligt nog voor ons. Het perfecte moment voor een diagnose: wat gaat er goed en wat mag er anders? Maar vooral, welke prognose voor jezelf zou je willen? De beste manier om de toekomst te voorspellen, blijft ‘m zelf te creëren.