Twee basisemoties: angst en liefde
In feite hebben we maar twee basisemoties: angst en liefde. Vanuit die emoties reageer je op situaties die je meemaakt.
- Angst kan zich op meerdere manieren uiten. Je kunt boos worden, jaloezie voelen, vluchten uit de situatie, je afzonderen, je slecht voelen over jezelf of juist veel afkeer voelen voor de andere persoon.
- Ook liefde kun je op allerlei manieren terugzien. Waar je angst herkent aan negatieve emoties of reacties, zie je bij een reactie vanuit liefde juist positieve emoties. Je voelt je blij of neutraal, blijft rustig, denkt goed over jezelf, ziet het positieve in de ander, zoekt de verbinding op of ervaart andere positieve gevoelens.
Veel mensen reageren vanuit angst. De angstreactie komt dan vaak volautomatisch. Je schiet direct in de vechten-, vluchten- of bevriezen-modus. Je bent bijvoorbeeld bang om iets te verliezen, voelt je aangevallen of wordt geraakt door wat de ander zegt of doet. Vanuit die schrikreactie handel je ook, waardoor je zelfvertrouwen, liefde, verbinding en andere positieve gevoelens naar de achtergrond verdwijnen.
Angst of liefde: je hebt een keuze
Of je handelt vanuit angst of vanuit liefde, heeft meestal alles te maken met de verhalen die je jezelf vertelt. De meeste mensen hebben onbewuste tekortgedachten. Angstgedachten zijn dat. Je bent bijvoorbeeld bang om niet goed genoeg te zijn of afgewezen te worden. Misschien heb je uit eerdere ervaringen lessen getrokken, bijvoorbeeld dat je mensen niet mag teleurstellen of er altijd voor de ander moet zijn.
Al die gedachten leiden tot reacties vanuit angst. Het is alsof een stemmetje in je oor dicteert welke keuzes jij moet maken en dat jij – tenzij je er bewust een stokje voor steekt – daar klakkeloos in meegaat.
Op al die momenten is het goed om te weten dat jij wel degelijk een keuze hebt. Handel je vanuit angst of vanuit liefde? It’s up to you. Ook al is het jouw hardnekkige patroon om bijvoorbeeld te pleasen, jij kunt ervoor kiezen om dit keer niet die kant op te gaan.
Die ene belangrijke vraag: doe ik dit vanuit angst of liefde?
Emanuela Deyanova is relatietherapeut (o.a. bij 365 Dagen Succesvol) en schreef een boek over de liefde: ‘Oneindige liefde’. Volgens haar kan één vraag je leven in positieve zin radicaal veranderen. Vraag jezelf voortaan bij lastige keuzes of automatische reacties één ding af:
Doe ik dit vanuit angst of vanuit liefde?
Die vraag kun je jezelf in allerlei contexten stellen, bijvoorbeeld als je voor een lastige keuze staat, als je je rot voelt door een situatie of als je jezelf betrapt op volautomatische reacties die niet zo handig zijn: is dit angst of is het liefde?
Voorbeeld: angst of liefde?
Je hebt net een drukke werkdag achter de rug. Je bent uitgeblust en kijkt uit naar een avond bankhangen. Maar dan belt je moeder op. Of je zin hebt om vanavond te blijven eten. Ze zou het erg leuk vinden. Ze had namelijk een moeizame dag, is nu verdrietig en kijkt ernaar uit om haar hart bij jou te luchten.
Jouw band met je moeder is niet zo goed. Je hebt het gevoel dat zij vaak negatieve energie komt brengen. En na een lange werkdag denk jij al helemaal “Oh nee, ik wil niet óók nog bij haar langsgaan vanavond.” Maar acuut daarna denk je: “Ja maar, ik moet er wel voor haar zijn. Laat ik maar gewoon gaan.”
In zo’n situatie is het goed om jezelf de angst-of-liefde-vraag te stellen.
Als je “Ja” zegt tegen je moeder, doe je dat dan vanuit liefde? Doe je het dan omdat je dit oprecht graag voor haar doet en er op dit moment met liefde voor haar kunt zijn? Of doe je het vanuit angst? Denk aan de angst om afgewezen te worden, de angst om anders niet goed genoeg te zijn of de angst om haar teleur te stellen.
Als je kiest vanuit angst, is het soms beter om – vanuit liefde – ‘nee’ te zeggen en een ander moment voor te stellen. Dan maak je een keuze vanuit liefde voor jezelf (je gunt jou de avond alleen) én vanuit liefde voor je moeder (je wilt er voor haar zijn op een moment waarop jij de energie hebt om naar haar te luisteren en er écht te zijn).
Een boost nodig voor je zelfvertrouwen?
Download hier gratis jouw set mantra kaarten.
Mantra’s zijn krachtige zinnen die je door steeds te herhalen steeds meer gaat geloven. Als jij gelooft in je eigen zelfvertrouwen, dan kan je de hele wereld aan. De kracht zit ‘m in de herhaling en daar zullen deze kaarten je bij helpen! Download ze nu tijdelijk gratis.
Waarom kiezen vanuit liefde?
Angst is een emotie die je lang niet altijd helpt. Natuurlijk is angst soms handig, bijvoorbeeld als je daadwerkelijk in een gevaarlijke situatie zit en niets beter kunt doen dan vechten, vluchten of bevriezen. Maar angst heeft ook minder fijne kanten. Denk aan jaloezie, jezelf klein houden, boosheid, de verbinding met anderen verliezen of jezelf wegcijferen. Liefde daarentegen kan je veel brengen.
Door te kiezen vanuit liefde…
- …kun je belemmerende overtuigingen laten plaatsmaken voor positievere gedachten over jezelf en over de wereld.
- …kun je meer verbinding ervaren met mensen om je heen, zelfs met de mensen naar wie je eerder boosheid, jaloezie of wrok voelde.
- …kun je makkelijker bij de ander laten wat van de ander is.
- …kun je gebeurtenissen of irritaties makkelijk relativeren.
- …voel je je vrolijker en fijner.
- …wordt het eenvoudiger om voor jezelf te kiezen en naar jouw behoeften te luisteren.
Kortom: kiezen vanuit liefde maakt je leven lichter en liefdevoller, en brengt je meer in verbinding. In verbinding met mensen om je heen, maar zeker ook met jezelf.
“Je moet je gevoel volgen” – maar angst is toch ook een gevoel?
Nu is er wel één uitspraak die haaks lijkt te staan op het idee dat angst en liefde het tegenovergestelde van elkaar zijn. Vaak zeggen mensen tegen elkaar met heel veel liefde “Volg je gevoel”. Maar angst is toch ook een gevoel? Moet je dan toch je angst volgen?
In onze ogen is angst soms zeker helpend. Het is oké om niet de hele dag uit je comfortzone te gaan en soms te besluiten dat je nu niet tegen je angst hoeft te vechten. Stel jezelf dan wel vanuit nieuwsgierigheid een paar vragen:
- Wat zou je doen als je geen angst had?
- Hoe graag wil je dit?
- Wat is het ergste wat er kan gebeuren?
- Is de stap het waard om je angst toch aan de kant te zetten?
Soms kunnen die vragen een duwtje in de rug geven om tóch de stap te zetten.
Maar nogmaals: er is niets mis mee als je een keer meegaat met je angst. Soms zit er ook niets anders op of vraagt de situatie daarom. Maar wees je er dan wel van bewust dát je kiest voor angst en dat je wellicht ook een andere keuze had kunnen maken.
Hoe kun je vaker kiezen vanuit liefde?
Weet je van jezelf dat jij de neiging hebt om bijvoorbeeld jezelf weg te cijferen, keuzes te maken die jou niet gelukkig maken of vanuit angst mooie dromen in de koelkast te laten staan? Dan is dit een goede oefening:
- Houd een week lang bij welke keuzes je die week maakte vanuit angst en welke keuzes je maakte vanuit liefde.
- Zet op een rij wat jouw keuzes vanuit angst waren. Zie je overeenkomsten in dat rijtje?
- Ga bij jezelf na waar je angst vandaan kwam in die situaties. Was het angst voor afwijzing? Verlatingsangst? Angst om niet goed genoeg te zijn? Kun je dat herleiden naar dingen die je hebt geleerd of naar ervaringen uit je verleden?
- Schrijf op hoe je een volgende keer in die situaties kunt kiezen vanuit liefde. Soms helpt het daarbij al om meer tijd te nemen voor je keuze. Zeg bijvoorbeeld tegen je moeder dat je er over 5 minuten op terugkomt. Dan schiet je niet direct in de automatische angstreactie, maar kun je contact maken met wat je écht wilt.
Verder helpt het om te mediteren of andere dingen te doen die jou helpen om dicht bij jezelf te blijven. Leer jezelf aan om soms uit de ratrace te stappen, zodat je beter kunt aanvoelen wat jij werkelijk wilt, wat je nodig hebt en wat voor jou de keuze vanuit liefde zou zijn.
