Wat is niet-genomen rouw?

Niet-genomen rouw betekent dat je een rouwproces (onbewust) niet echt hebt doorleefd. Er is iets gebeurd waar je rouwgevoelens bij kunt ervaren, maar je hebt de tijd of ruimte niet genomen om die gevoelens toe te laten. Vaak omdat die tijd of ruimte er op het moment zelf simpelweg niet was. Of omdat je je er pas later van bewust werd dat je eerder in een moeilijke situatie zat.

Je kunt bijvoorbeeld niet-genomen rouw ervaren na een moeilijke jeugd. Als kind heb je je misschien niet altijd onvoorwaardelijk geliefd gevoeld door één van je ouders. “Maar dat heeft me ook gemaakt tot wie ik ben”, roep je misschien regelmatig. Toch zal er waarschijnlijk iets van rouw zijn. Rouw om hoe de dingen niet zijn gelopen. Rouw om de liefhebbende vader of moeder of om de zorgeloze jeugd die je niet hebt gehad.

Wat houdt rouw na een scheiding in?

Ook na een scheiding kun je rouw ervaren. Of je nu volledig achter de break-up staat of dat het niet jouw keuze was, het is heel logisch dat je erom moet rouwen. Dat kan op allerlei manieren zijn. Je kunt rouwen om het feit dat je geen romantische partner meer hebt. Rouwen om het gezin dat niet meer bij elkaar in één huis woont. Rouwen om de mooie jaren samen die niet meer terugkomen. Of rouwen om de persoon die je in de relatie was en die je niet in jezelf herkent.

Daarbij kan er ook sprake zijn van niet-genomen rouw. Je komt bijvoorbeeld na een relatiebreuk in de overlevingsstand. Er valt zoveel te regelen dat er nauwelijks tijd is om verdrietig te zijn. Het kan ook zijn dat je rouwt om de relatie die niet was zoals je had gehoopt. Nu pas besef je dat je jarenlang niet gelukkig was in de situatie waarin je zat.

Waar komt die rouw na een scheiding vandaan?

Rouw is de prijs die je betaalt voor liefde. Je hebt misschien de neiging om vooral boos te zijn op je ex-partner. Je ex liet steken vallen. Jij moest jezelf wegcijferen. Hij of zij was er niet altijd voor de kinderen. Maar weet dat woede vaak een beschermingsreactie is. In werkelijkheid is er veel meer dan alleen die boosheid. Er is heel veel liefde. Niet meer in de vorm van een relatie. Maar je hebt veel van iemand gehouden. Wat voor woede je nu ook voelt, de liefde was en is er. Niet gek dus dat je boos bent. Je moet er een nieuwe vorm voor vinden.

Een scheiding is vaak een proces. Jullie groeien uit elkaar. Je herkent jezelf niet meer. Je probeert dingen te lijmen, praat met elkaar of gaat zelfs in therapie. En dan volgt de keuze dat het toch niet werkt. Daar komen meningen van anderen (“Ja maar, jullie zijn zo leuk samen!” en “Heb je niet therapie geprobeerd?”) bij kijken. Misschien ook schuldgevoel. Wennen aan de nieuwe situatie. Afscheid nemen van bepaalde ideaalbeelden. Het is allemaal niet niks.

“Ja maar, moet ik niet gewoon doorgaan?”

Niet voor niets hebben Arjan en David het vaak over “niet-genomen rouw”. Als je in een situatie zit die vraagt om een overlevingsmodus (en dus om je gevoel deels uit te schakelen), dan ben je gewend om gewoon maar door te gaan. Je loopt het risico een kopvoeter te worden. Oftewel: om volledig in je hoofd te zitten, in plaats van bij je gevoel te komen.

Je kunt dan dingen denken als:

  • “Nee joh, ik ben echt beter af zonder mijn ex.”
  • “Pff, wat een sukkel. Onze relatie was nooit goed.”
  • “Wat heb ik óóit in mijn ex gezien?”
  • “Wat is geweest, is geweest. En nu door!”

En ja, kijken naar de toekomst is goed. Maar het is wel belangrijk om te rouwen. Het is niet niks als je een relatiehoofdstuk afsluit. De liefde blijft wel bestaan, maar het neemt een heel andere vorm aan. Het gezin is er misschien niet meer zoals het was. Wie weet woon je in een ander huis. Je bent meer op jezelf aangewezen. Logisch dat je rouwt om wat er niet meer is. En misschien ook om wat er niet meer was. 

Neem de tijd om daarbij stil te staan. Alle rouw wil genomen worden. Als je de rouw nu niet toelaat, wil het later alsnog op een manier verwerkt worden.

Liefde meditatie pakket

Wil je op een dieper niveau verbinden met je partner? 

Direct starten met op een dieper niveau verbinden met je partner?
Dan is het meditatiepakket “in verbinding met jezelf en elkaar” echt wat voor jou! Dit pakket bevat 5 bijzondere meditaties die je helpen op een dieper niveau te verbinden met jezelf en je liefdespartner. Speciale Aanbieding: het ‘In Verbinding met Jezelf en Elkaar’ meditatiepakket is nu beschikbaar voor maar 11 euro!

Dit wil ik!

Hoe ga je om met rouw na scheiding?

Doorgaan en over je emoties heen stappen is dus niet de beste manier om met rouw na scheiding om te gaan. Hoe doe je dat dan wel? Dit zijn onze tips.

1. Zie in dat er altijd liefde is, maar dat de vorm verandert

Dat jullie uit elkaar zijn, betekent niet dat alle liefde voor je ex is verdwenen. Een scheiding betekent alleen dat jullie liefde een andere vorm aanneemt dan die van een relatie. Maar je kunt alsnog houden van de persoon op wie je ooit verliefd bent geworden. Van diegene als mede-ouder van je kind. Of van de persoon die je een tijdje gelukkig heeft gemaakt.

Inzien dat rouw de keerzijde van liefde is, maakt het soms al minder. Dat je zo verdrietig of boos bent, komt door hoeveel liefde er ooit tussen jou en je ex-partner is geweest. Dat is toch iets moois om bij stil te staan. Ja, dat maakt het tegelijkertijd extra pijnlijk dat jullie liefde niet meer in een relatievorm past. Maar het besef kan wel helpen om uit de schuldvraag en de boosheid te komen. 

2. Vergeef jezelf je emoties

Probeer jezelf te vergeven voor wat er nu is of wat je voelt. Ben je razend? Laat het er maar zijn. Vraag je je soms af of je de goede keuze hebt gemaakt? Het is oké. Denk je dat je eerder uit elkaar had moeten gaan of schaam je je dat jullie nog zo lang samen zijn gebleven? Ook daar hoef je geen schuld bij te voelen. En ook voor de buitenwereld is schaamte of schuld niet nodig.

Vergeef jezelf voor wat je hebt gedaan en niet hebt gedaan. Voor wat je voelt en wat je juist niet ervaart nu. Als je je emoties toelaat zonder oordeel, maak je het jezelf al een heel stuk makkelijker.

3. Zoek de verbinding op met anderen

Een scheiding betekent je losmaken van een persoon met wie je je eerst nog zo verbonden voelde. Dat kan heel eenzaam voelen, maar hoeft niet eenzaam te zijn. Zoek juist in een periode van rouw na scheiding het contact op met mensen om je heen. 

Kijk of er mensen zijn die je energie geven, op welke manier dat dan ook is. Geef ook aan waar jij behoefte aan hebt: een goed gesprek, afleiding, dat er naar je geluisterd wordt, iets heel anders. Voor anderen is het niet altijd makkelijk om zelf aan te voelen wat jou nu helpt. Dus als je dat zelf kunt aankaarten, is dat alleen maar mooi.

4. Neem de tijd om te ontdekken wie jij bent zonder je ex

Zeker als je lange tijd samen bent geweest, kan het na een scheiding voelen alsof je jezelf opnieuw moet uitvinden. Wie ben jij zonder de relatie? Wie ben je als je op jezelf bent aangewezen? En ook: wie ben je misschien zonder jullie gezamenlijke huis, de mooie auto of het hoge gezamenlijke banksaldo?

Het is logisch dat je je opnieuw afvraagt: “Wie ben ik?”. Maak je daar geen zorgen over. Neem de tijd om op jouw manier en in jouw tempo het antwoord op die vraag te vinden. Probeer nieuwe dingen, voer diepgaande gesprekken met dierbaren, lees boeken…. “Wie ben ik zonder dit alles?” is geen makkelijke vraag om antwoord op te vinden. Maar misschien is de weg naar het antwoord belangrijker dan het antwoord zelf.

5. Laat je inspireren door anderen

Niet-genomen rouw is een belangrijk thema in ons 16-weekse programma Miracle Roadmap. Veel dappere deelnemers delen hun ervaringen met rouw na scheiding. Met mede-deelnemers in de zaal, maar soms ook op onze site. Lees de verhalen van deze Miracle Roadmap-deelnemers over hun periode na een scheiding. Wellicht biedt het jou inspiratie of gewoonweg een hart onder de riem: